మూక పంచ శతి ౪ - కటాక్ష శతకమ్
మోహాంధకారనివహం వినిహంతుమీడే
మూకాత్మనామపి మహాకవితావదాన్యాన్ |
శ్రీకాంచిదేశశిశిరీకృతిజాగరూకాన్
ఏకామ్రనాథతరుణీకరుణావలోకాన్ ||1||
మాతర్జయంతి మమతాగ్రహమోక్షణాని
మాహేంద్రనీలరుచిశిక్షణదక్షిణాని |
కామాక్షి కల్పితజగత్త్రయరక్షణాని
త్వద్వీక్షణాని వరదానవిచక్షణాని ||2||
ఆనంగతంత్రవిధిదర్శితకౌశలానామ్
ఆనందమందపరిఘూర్ణితమంథరాణామ్ |
తారల్యమంబ తవ తాడితకర్ణసీమ్నాం
కామాక్షి ఖేలతి కటాక్షనిరీక్షణానామ్ ||3||
కల్లోలితేన కరుణారసవేల్లితేన
కల్మాషితేన కమనీయమృదుస్మితేన |
మామంచితేన తవ కించన కుంచితేన
కామాక్షి తేన శిశిరీకురు వీక్షితేన ||4||
సాహాయ్యకం గతవతీ ముహురర్జనస్య
మందస్మితస్య పరితోషితభీమచేతాః |
కామాక్షి పాండవచమూరివ తావకీనా
కర్ణాంతికం చలతి హంత కటాక్షలక్ష్మీః ||5||
అస్తం క్షణాన్నయతు మే పరితాపసూర్యమ్
ఆనందచంద్రమసమానయతాం ప్రకాశమ్ |
కాలాంధకారసుషుమాం కలయందిగంతే
కామాక్షి కోమలకటాక్షనిశాగమస్తే ||6||
తాటాంకమౌక్తికరుచాంకురదంతకాంతిః
కారుణ్యహస్తిపశిఖామణినాధిరూఢః |
ఉన్మూలయత్వశుభపాదపమస్మదీయం
కామాక్షి తావకకటాక్షమతంగజేతంద్రః ||7||
ఛాయాభరణే జగతాం పరితాపహారీ
తాటంకరత్నమణితల్లజపల్లవశ్రీః |
కారుణ్యనామ వికిరన్మకరందజాలం
కామాక్షి రాజతి కటాక్షసురద్రుమస్తే ||8||
సూర్యాశ్రయప్రణయినీ మణికుండలాంశు-
లౌహిత్యకోకనదకాననమాననీయా |
యాంతీ తవ స్మరహరాననకాంతిసింధుం
కామాక్షి రాజతి కటాక్షకలిందకన్యా ||9||
ప్రాప్నోతి యం సుకృతినం తవ పక్షపాతాత్
కామాక్షి వీక్షణవిలాసకలాపురంధ్రీ |
సద్యస్తమేవ కిల ముక్తివధూర్వృణీతే
తస్మాన్నితాంతమనయోరిదమైకమత్యమ్ ||10||
యాంతీ సదైవ మరుతామనుకూలభావం
భ్రూవల్లిశక్రధనురుల్లసితా రసార్ద్రా |
కామాక్షి కౌతుకతరంగితనీలకంఠా
కాదంబినీవ తవ భాతి కటాక్షమాలా ||11||
గంగాంభసి స్మితమయే తపనాత్మజేవ
గంగాధరోరసి నవోత్పలమాలికేవ |
వక్త్రప్రభాసరసి శైవలమండలీవ
కామాక్షి రాజతి కటాక్షరుచిచ్ఛటా తే ||12||
సంస్కారతః కిమపి కందలితాన్ రసఙ్ఞ-
కేదారసీమ్ని సుధియాముపభోగయోగ్యాన్ |
కల్యాణసూక్తిలహరీకలమాంకురాన్నః
కామాక్షి పక్ష్మలయతు త్వదపాంగమేఘః ||13||
చాంచల్యమేవ నియతం కలయన్ప్రకృత్యా
మాలిన్యభూః శ్రతిపథాక్రమజాగరూకః |
కైవల్యమేవ కిము కల్పయతే నతానాం
కామాక్షి చిత్రమపి తే కరుణాకటాక్షః ||14||
సంజీవనే జనని చూతశిలీముఖస్య
సంమోహనే శశికిశోరకశేఖరస్య |
సంస్తంభనే చ మమతాగ్రహచేష్టితస్య
కామాక్షి వీక్షణకలా పరమౌషధం తే ||15||
నీలోஉపి రాగమధికం జనయన్పురారేః
లోలోஉపి భక్తిమధికాం దృఢయన్నరాణామ్ |
వక్రోஉపి దేవి నమతాం సమతాం వితన్వన్
కామాక్షి నృత్యతు మయి త్వదపాంగపాతః ||16||
కామద్రుహో హృదయయంత్రణజాగరూకా
కామాక్షి చంచలదృగంచలమేఖలా తే |
ఆశ్చర్యమంబ భజతాం ఝటితి స్వకీయ-
సంపర్క ఏవ విధునోతి సమస్తబంధాన్ ||17||
కుంఠీకరోతు విపదం మమ కుంచితభ్రూ-
చాపాంచితః శ్రితవిదేహభవానురాగః |
రక్షోపకారమనిశం జనయంజగత్యాం
కామాక్షి రామ ఇవ తే కరుణాకటాక్షః ||18||
శ్రీకామకోటి శివలోచనశోషితస్య
శృంగారబీజవిభవస్య పునఃప్రరోహే |
ప్రేమాంభసార్ద్రమచిరాత్ప్రచురేణ శంకే
కేదారమంబ తవ కేవలదృష్టిపాతమ్ ||19||
మాహాత్మ్యశేవధిరసౌ తవ దుర్విలంఘ్య-
సంసారవింధ్యగిరికుంఠనకేలిచుంచుః |
ధైర్యాంబుధిం పశుపతేశ్చులకీకరోతి
కామాక్షి వీక్షణవిజృంభణకుంభజన్మా ||20||
పీయూషవర్షవశిశిరా స్ఫుటదుత్పలశ్రీ-
మైత్రీ నిసర్గమధురా కృతతారకాప్తిః |
కామాక్షి సంశ్రితవతీ వపురష్టమూర్తేః
జ్యోత్స్నాయతే భగవతి త్వదపాంగమాలా ||21||
అంబ స్మరప్రతిభటస్య వపుర్మనోఙ్ఞమ్
అంభోజకాననమివాంచితకంటకాభమ్ |
భృంగీవ చుంబతి సదైవ సపక్షపాతా
కామాక్షి కోమలరుచిస్త్వదపాంగమాలా ||22||
కేశప్రభాపటలనీలవితానజాలే
కామాక్షి కుండలమణిచ్ఛవిదీపశోభే |
శంకే కటాక్షరుచిరంగతలే కృపాఖ్యా
శైలూషికా నటతి శంకరవల్లభే తే ||23||
అత్యంతశీతలమతంద్రయతు క్షణార్ధమ్
అస్తోకవిభ్రమమనంగవిలాసకందమ్ |
అల్పస్మితాదృతమపారకృపాప్రవాహమ్
అక్షిప్రరోహమచిరాన్మయి కామకోటి ||24||
మందాక్షరాగతరలీకృతిపారతంత్ర్యాత్
కామాక్షి మంథరతరాం త్వదపాంగడోలామ్ |
ఆరుహ్య మందమతికౌతుకశాలి చక్షుః
ఆనందమేతి ముహురర్ధశశాంకమౌలేః ||25||
త్రైయంబకం త్రిపురసుందరి హర్మ్యభూమి-
రంగం విహారసరసీ కరుణాప్రవాహః |
దాసాశ్చ వాసవముఖాః పరిపాలనీయం
కామాక్షి విశ్వమపి వీక్షణభూభృతస్తే ||26||
వాగీశ్వరీ సహచరీ నియమేన లక్ష్మీః
భ్రూవల్లరీవశకరీ భువనాని గేహమ్ |
రూపం త్రిలోకనయనామృతమంబ తేషాం
కామాక్షి యేషు తవ వీక్షణపారతంత్రీ ||27||
మాహేశ్వరం ఝటితి మానసమీనమంబ
కామాక్షి ధైర్యజలధౌ నితరాం నిమగ్నమ్ |
జాలేన శృంఖలయతి త్వదపాంగనామ్నా
విస్తారితేన విషమాయుధదాశకోஉసౌ ||28||
ఉన్మథ్య బోధకమలాకారమంబ జాడ్య-
స్తంబేరమం మమ మనోవిపినే భ్రమంతమ్ |
కుంఠీకురుష్వ తరసా కుటిలాగ్రసీమ్నా
కామాక్షి తావకకటాక్షమహాంకుశేన ||29||
ఉద్వేల్లితస్తబకితైర్లలితైర్విలాసైః
ఉత్థాయ దేవి తవ గాఢకటాక్షకుంజాత్ |
దూరం పలాయయతు మోహమృగీకులం మే
కామాక్షి స్తవరమనుగ్రహకేసరీంద్రః ||30||
స్నేహాదృతాం విదలితోత్పలకంతిచోరాం
జేతారమేవ జగదీశ్వరి జేతుకామః |
మానోద్ధతో మకరకేతురసౌ ధునీతే
కామాక్షి తావకకటాక్షకృపాణవల్లీమ్ ||31||
శ్రౌతీం వ్రజన్నపి సదా సరణిం మునీనాం
కామాక్షి సంతతమపి స్మృతిమార్గగామీ |
కౌటిల్యమంబ కథమస్థిరతాం చ ధత్తే
చౌర్యం చ పంకజరుచాం త్వదపాంగపాతః ||32||
నిత్యం శ్రేతుః పరిచితౌ యతమానమేవ
నీలోత్పలం నిజసమీపనివాసలోలమ్ |
ప్రీత్యైవ పాఠయతి వీక్షణదేశికేంద్రః
కామాక్షీ కింతు తవ కాలిమసంప్రదాయమ్ ||33||
భ్రాంత్వా ముహుః స్తబకితస్మితఫేనరాశౌ
కామాక్షి వక్త్రరుచిసంచయవారిరాశౌ |
ఆనందతి త్రిపురమర్దననేత్రలక్ష్మీః
ఆలంబ్య దేవి తవ మందమపాంగసేతుమ్ ||34||
శ్యామా తవ త్రిపురసుందరి లోచనశ్రీః
కామాక్షి కందలితమేదురతారకాంతిః |
జ్యోత్స్నావతీ స్మితరుచాపి కథం తనోతి
స్పర్ధామహో కువలయైశ్చ తథా చకోరైః ||35||
కాలాంజనం చ తవ దేవి నిరీక్షణం చ
కామాక్షి సామ్యసరణిం సముపైతి కాంత్యా |
నిశ్శేషనేత్రసులభం జగతీషు పూర్వ-
మన్యత్త్రినేత్రసులభం తుహినాద్రికన్యే ||36||
ధూమాంకురో మకరకేతనపావకస్య
కామాక్షి నేత్రరుచినీలిమచాతురీ తే |
అత్యంతమద్భుతమిదం నయనత్రయస్య
హర్షోదయం జనయతే హరుణాంకమౌలేః ||37||
ఆరభ్భలేశసమయే తవ వీక్షణస్స
కామాక్షి మూకమపి వీక్షణమాత్రనమ్రమ్ |
సర్వఙ్ఞతా సకలలోకసమక్షమేవ
కీర్తిస్వయంవరణమాల్యవతీ వృణీతే ||38||
కాలాంబువాహ ఉవ తే పరితాపహారీ
కామాక్షి పుష్కరమధఃకురుతే కటాఖ్షః |
పూర్వః పరం క్షణరుచా సముపైతి మైత్రీ-
మన్యస్తు స.తతరుచిం ప్రకటీకరోతి ||39||
సూక్ష్మేஉపి దుర్గమతరేஉపి గురుప్రసాద-
సాహాయ్యకేన విచరన్నపవర్గమార్గే |
సంసారపంకనిచయే న పతత్యమూం తే
కామాక్షి గాఢమవలంబ్య కటాక్షయష్టిమ్ ||40||
కామాక్షి సంతతమసౌ హరినీలరత్న-
స్తంభే కటాక్షరుచిపుంజమయే భవత్యాః |
బద్ధోஉపి భక్తినిగలైర్మమ చిత్తహస్తీ
స్తంభం చ బంధమపి ముంచతి హంత చిత్రమ్ ||41||
కామాక్షి కాష్ణర్యమపి సంతతమంజనం చ
బిభ్రన్నిసర్గతరలోஉపి భవత్కటాక్షః |
వైమల్యమన్వహమనంజనతా చ భూయః
స్థైర్యం చ భక్తహృదయాయ కథం దదాతి ||42||
మందస్మితస్తబకితం మణికుండలాంశు-
స్తోమప్రవాలరుచిరం శిశిరీకృతాశమ్ |
కామాక్షి రాజతి కటాక్షరుచేః కదంబమ్
ఉద్యానమంబ కరుణాహరిణేక్షణాయాః ||43||
కామాక్షి తావకకటాక్షమహేంద్రనీల-
సింహాసనం శ్రితవతో మకరధ్వజస్య |
సామ్రాజ్యమంగలవిధౌ ముణికుండలశ్రీః
నీరాజనోత్సవతరంగితదీపమాలా ||44||
మాతః క్షణం స్నపయ మాం తవ వీక్షితేన
మందాక్షితేన సుజనైరపరోక్షితేన |
కామాక్షి కర్మతిమిరోత్కరభాస్కరేణ
శ్రేయస్కరేణ మధుపద్యుతితస్కరేణ ||45||
ప్రేమాపగాపయసి మజ్జనమారచయ్య
యుక్తః స్మితాంశుకృతభస్మవిలేపనేన |
కామాక్షి కుండలమణిద్యుతిభిర్జటాలః
శ్రీకంఠమేవ భజతే తవ దృష్టిపాతః ||46||
కైవల్యదాయ కరుణారసకింకరాయ
కామాక్షి కందలితవిభ్రమశంకరాయ |
ఆలోకనాయ తవ భక్తశివంకరాయ
మాతర్నమోஉస్తు పరతంత్రితశంకరాయ ||47||
సామ్రాజ్యమంగలవిధౌ మకరధ్వజస్య
లోలాలకాలికృతతోరణమాల్యశోభే |
కామేశ్వరి ప్రచలదుత్పలవైజయంతీ-
చాతుర్యమేతి తవ చంచలదృష్టిపాతః ||48||
మార్గేణ మంజుకచకాంతితమోవృతేన
మందాయమానగమనా మదనాతురాసౌ |
కామాక్షి దృష్టిరయతే తవ శంకరాయ
సంకేతభూమిమచిరాదభిసారికేవ ||49||
వ్రీడనువృత్తిరమణీకృతసాహచర్యా
శైవాలితాం గలరుచా శశిశేఖరస్య |
కామాక్షి కాంతిసరసీం త్వదపాంగలక్ష్మీః
మందం సమాశ్రయతి మజ్జనఖేలనాయ ||50||
కాషాయమంశుకమివ ప్రకటం దధానో
మాణిక్యకుండలరుచిం మమతావిరోధీ |
శ్రుత్యంతసీమని రతః సుతరాం చకాస్తి
కామాక్షి తావకకటాక్షయతీశ్వరోஉసౌ ||51||
పాషాణ ఏవ హరినీలమణిర్దినేషు
ప్రమ్లనతాం కువలయం ప్రకటీకరోతి |
నౌమిత్తికో జలదమేచకిమా తతస్తే
కామాక్షి శూన్యముపమనమపాంగలక్ష్మ్యాః ||52||
శృంగారవిభ్రమవతీ సుతరాం సలజ్జా
నాసాగ్రమౌక్తికరుచా కృతమందహాసా |
శ్యామా కటాక్షసుషమా తవ యుక్తమేతత్
కామాక్షి చుంబతి దిగంబరవక్త్రబింబమ్ ||53||
నీలోత్పలేన మధుపేన చ దృష్టిపాతః
కామాక్షి తుల్య ఇతి తే కథమామనంతి |
శైత్యేన నిందయతి యదన్వహమిందుపాదాన్
పాథోరుహేణ యదసౌ కలహాయతే చ ||54||
ఓష్ఠప్రభాపటలవిద్రుమముద్రితే తే
భ్రూవల్లివీచిసుభగే ముఖకాంతిసింధౌ |
కామాక్షి వారిభరపూరణలంబమాన-
కాలాంబువాహసరణిం లభతే కటాక్షః ||55||
మందస్మితైర్ధవలితా మణికుండలాంశు-
సంపర్కలోహితరుచిస్త్వదపాంగధారా |
కామాక్షి మల్లికుసుమైర్నవపల్లవైశ్చ
నీలోత్పలైశ్చ రచితేవ విభాతి మాలా ||56||
కామాక్షి శీతలకృపారసనిర్ఝరాంభః-
సంపర్కపక్ష్మలరుచిస్త్వదపాంగమాలా |
గోభిః సదా పురరిపోరభిలష్యమాణా
దూర్వాకదంబకవిడంబనమాతనోతి ||57||
హృత్పంకజం మమ వికాసయతు ప్రముష్ణ-
న్నుల్లాసముత్పలరుచేస్తమసాం నిరోద్ధా |
దోషానుషంగజడతాం జగతాం ధునానః
కామాక్షి వీక్షణవిలాసదినోదయస్తే ||58||
చక్షుర్విమోహయతి చంద్రవిభూషణస్య
కామాక్షి తావకకటాక్షతమఃప్రరోహః |
ప్రత్యఙ్ముఖం తు నయనం స్తిమితం మునీనాం
ప్రాకాశ్యమేవ నయతీతి పరం విచిత్రమ్ ||59||
కామాక్షి వీక్షణరుచా యుధి నిర్జితం తే
నీలోత్పలం నిరవశేషగతాభిమానమ్ |
ఆగత్య తత్పరిసరం శ్రవణవతంస-
వ్యోజేన నూనమభయార్థనమాతనోతి ||60||
ఆశ్చర్యమంబ మదానాభ్యుదయావలంబః
కామాక్షి చంచలనిరీక్షణవిభ్రమస్తే |
ధైర్యం విధూయ తనుతే హృది రాగబంధం
శంభోస్తదేవ విపరీతతయా మునీనామ్ ||61||
జంతోః సకృత్ప్రణమతో జగదీడ్యతాం చ
తేజాస్వితాం చ నిశితాం చ మతిం సభాయామ్ |
కామాక్షి మాక్షికఝరీమివ వైఖరీం చ
లక్ష్మీం చ పక్ష్మలయతి క్షణవీక్షణం తే ||62||
కాదంబినీ కిమయతే న జలానుషంగం
భృంగావలీ కిమురరీకురుతే న పద్మమ్ |
కిం వా కలిందతనయా సహతే న భంగం
కామాక్షి నిశ్చయపదం న తవాక్షిలక్ష్మీః ||63||
కాకోలపావకతృణీకరణేஉపి దక్షః
కామాక్షి బాలకసుధాకరశేఖరస్య |
అత్యంతశీతలతమోஉప్యనుపారతం తే
చిత్తం విమోహయతి చిత్రమయం కటాక్షః ||64||
కార్పణ్యపూరపరివర్ధితమంబ మోహ-
కందోద్గతం భవమయం విషపాదపం మే |
తుంగం ఛినత్తు తుహినాద్రిసుతే భవత్యాః
కాంచీపురేశ్వరి కటాక్షకుఠారధారా ||65||
కామాక్షి ఘోరభవరోగచికిత్సనార్థ-
మభ్యర్థ్య దేశికకటాక్షభిషక్ప్రసాదాత్ |
తత్రాపి దేవి లభతే సుకృతీ కదాచి-
దన్యస్య దుర్లభమపాంగమహౌషధం తే ||66||
కామాక్షి దేశికకృపాంకురమాశ్రయంతో
నానాతపోనియమనాశితపాశబంధాః |
వాసాలయం తవ కటాక్షమముం మహాంతో
లబ్ధ్వా సుఖం సమాధియో విచరంతి లోకే ||67||
సాకూతసంలపితసంభృతముగ్ధహాసం
వ్రీడానురాగసహచారి విలోకనం తే |
కామాక్షి కామపరిపంథిని మారవీర-
సామ్రాజ్యవిభ్రమదశాం సఫలీకరోతి ||68||
కామాక్షి విభ్రమబలైకనిధిర్విధాయ
భ్రూవల్లిచాపకుటిలీకృతిమేవ చిత్రమ్ |
స్వాధీనతాం తవ నినాయ శశాంకమౌలే-
రంగార్ధరాజ్యసుఖలాభమపాంగవీరః ||69||
కామాంకురైకనిలయస్తవ దృష్టిపాతః
కామాక్షి భక్తమనసాం ప్రదదాతు కామాన్ |
రాగాన్వితః స్వయమపి ప్రకటీకరోతి
వైరాగ్యమేవ కథమేష మహామునీనామ్ ||70||
కాలాంబువాహనివహైః కలహాయతే తే
కామాక్షి కాలిమమదేన సదా కటాక్షః |
చిత్రం తథాపి నితరామముమేవ దృష్ట్వా
సోత్కంఠ ఏవ రమతే కిల నీలకంఠః ||71||
కామాక్షి మన్మథరిపుం ప్రతి మారతాప-
మోహాంధకారజలదాగమనేన నృత్యన్ |
దుష్కర్మకంచుకికులం కబలీకరోతు
వ్యామిశ్రమేచకరుచిస్త్వదపాంగకేకీ ||72||
కామాక్షి మన్మథరిపోరవలోకనేషు
కాంతం పయోజమివ తావకమక్షిపాతమ్ |
ప్రేమాగమో దివసవద్వికచీకరోతి
లజ్జాభరో రజనివన్ముకులీకరోతి ||73||
మూకో విరించతి పరం పురుషః కురూపః
కందర్పతి త్రిదశరాజతి కింపచానః |
కామాక్షి కేవలముపక్రమకాల ఏవ
లీలాతరంగితకటాక్షరుచః క్షణం తే ||74||
నీలాలకా మధుకరంతి మనోఙ్ఞనాసా-
ముక్తారుచః ప్రకటకందబిసాంకురంతి |
కారుణ్యమంబ మకరందతి కామకోటి
మన్యే తతః కమలమేవ విలోచనం తే ||75||
ఆకాంక్ష్యమాణఫలదానవిచక్షణాయాః |
కామాక్షి తావకకటాక్షకకామధేనోః |
సంపర్క ఏవ కథమంబ విముక్తపాశ-
బంధాః స్ఫుటం తనుభృతః పశుతాం త్యజంతి ||76||
సంసారఘర్మపరితాపజుషాం నరాణాం
కామాక్షి శీతలతరాణి తవేక్షితాని |
చంద్రాతపంతి ఘనచందనకర్దమంతి
ముక్తాగుణంతి హిమవారినిషేచనంతి ||77||
ప్రేమాంబురాశిసతతస్నపితాని చిత్రం
కామాక్షి తావకకటాక్షనిరీక్షణాని |
సంధుక్షయంతి ముహురింధనరాశిరీత్యా
మారద్రుహో మనసి మన్మథచిత్రభానుమ్ ||78||
కాలాంజనప్రతిభటం కమనీయకాంత్యా
కందర్పతంత్రకలయా కలితానుభావమ్ |
కాంచీవిహారరసికే కలుషార్తిచోరం
కల్లోలయస్వ మయి తే కరుణాకటాక్షమ్ ||79||
క్రాంతేన మన్మథదేన విమోహ్యమాన-
స్వాంతేన చూతతరుమూలగతస్య పుంసః |
కాంతేన కించిదవలోకయ లోచనస్య
ప్రాంతేన మాం జనని కాంచిపురీవిభూషే ||80||
కామాక్షి కోஉపి సుజనాస్త్వదపాంగసంగే
కంఠేన కందలితకాలిమసంప్రదాయాః |
ఉత్తంసకల్పితచకోరకుటుంబపోషా
నక్తందివసప్రసవభూనయనా భవంతి ||81||
నీలోత్పలప్రసవకాంతినిర్దశనేన
కారుణ్యవిభ్రమజుషా తవ వీక్షణేన |
కామాక్షి కర్మజలధేః కలశీసుతేన
పాశత్రయాద్వయమమీ పరిమోచనీయాః ||82||
అత్యంతచంచలమకృత్రిమమంజనం కిం
ఝంకారభంగిరహితా కిము భృంగమాలా |
ధూమాంకురః కిము హుతాశనసంగహీనః
కామాక్షి నేత్రరుచినీలిమకందలీ తే ||83||
కామాక్షి నిత్యమయమంజలిరస్తు ముక్తి-
బీజాయ విభ్రమమదోదయఘూర్ణితాయ |
కందర్పదర్పపునరుద్భవసిద్ధిదాయ
కల్యాణదాయ తవ దేవి దృగంచలాయ ||84||
దర్పాంకురో మకరకేతనవిభ్రమాణాం
నిందాంకురో విదలితోత్పలచాతురీణామ్ |
దీపాంకురో భవతమిస్రకదంబకానాం
కామాక్షి పాలయతు మాం త్వదపాంగపాతః ||85||
కైవల్యదివ్యమణిరోహణపర్వతేభ్యః
కారుణ్యనిర్ఝరపయఃకృతమంజనేభ్యః |
కామాక్షి కింకరితశంకరమానసేభ్య-
స్తేభ్యో నమోஉస్తు తవ వీక్షణవిభ్రమేభ్యః ||86||
అల్పీయ ఏవ నవముత్పలమంబ హీనా
మీనస్య వా సరణిరంబురుహాం చ కిం వా |
దూరే మృగీదృగసమంజసమంజనం చ
కామాక్షి వీక్షణరుచౌ తవ తర్కయామః ||87||
మిశ్రీభవద్గరలపంకిలశంకరోరస్-
సీమాంగణే కిమపి రింఖణమాదధానః |
హేలావధూతలలితశ్రవణోత్పలోஉసౌ
కామాక్షి బాల ఇవ రాజతి తే కటాక్షః ||88||
ప్రౌఢికరోతి విదుషాం నవసూక్తిధాటీ-
చూతాటవీషు బుధకోకిలలాల్యమానమ్ |
మాధ్వీరసం పరిమలం చ నిరర్గలం తే
కామాక్షి వీక్షణవిలాసవసంతలక్ష్మీః ||89||
కూలంకషం వితనుతే కరుణాంబువర్షీ
సారస్వతం సుకృతినః సులభం ప్రవాహమ్ |
తుచ్ఛీకరోతి యమునాంబుతరంగభంగీం
కామాక్షి కిం తవ కటాక్షమహాంబువాహః ||90||
జగర్తి దేవి కరుణాశుకసుందరీ తే
తాటంకరత్నరుచిదాడిమఖండశోణే |
కామాక్షి నిర్భరకటాక్షమరీచిపుంజ-
మాహేంద్రనీలమణిపంజరమధ్యభాగే ||91||
కామాక్షి సత్కువలయస్య సగోత్రభావా-
దాక్రామతి శ్రుతిమసౌ తవ దృష్టిపాతః |
కించ స్ఫుటం కుటిలతాం ప్రకటీకరోతి
భ్రూవల్లరీపరిచితస్య ఫలం కిమేతత్ ||92||
ఏషా తవాక్షిసుషమా విషమాయుధస్య
నారాచవర్షలహరీ నగరాజకన్యే |
శంకే కరోతి శతధా హృది ధైర్యముద్రాం
శ్రీకామకోటి యదసౌ శిశిరాంశుమౌలేః ||93||
బాణేన పుష్పధనుషః పరికల్ప్యమాన-
త్రాణేన భక్తమనసాం కరుణాకరేణ |
కోణేన కోమలదృశస్తవ కామకోటి
శోణేన శోషయ శివే మమ శోకసింధుమ్ ||94||
మారద్రుహా ముకుటసీమని లాల్యమానే
మందాకినీపయసి తే కుటిలం చరిష్ణుః |
కామాక్షి కోపరభసాద్వలమానమీన-
సందేహమంకురయతి క్షణమక్షిపాతః ||95||
కామాక్షి సంవలితమౌక్తికకుండలాంశు-
చంచత్సితశ్రవణచామరచాతురీకః |
స్తంభే నిరంతరమపాంగమయే భవత్యా
బద్ధశ్చకాస్తి మకరధ్వజమత్తహస్తీ ||96||
యావత్కటాక్షరజనీసమయాగమస్తే
కామాక్షి తావదచిరాన్నమతాం నరాణామ్ |
ఆవిర్భవత్యమృతదీధితిబింబమంబ
సంవిన్మయం హృదయపూర్వగిరీంద్రశృంగే ||97||
కామాక్షి కల్పవిటపీవ భవత్కటాక్షో
దిత్సుః సమస్తవిభవం నమతాం నరాణామ్ |
భృంగస్య నీలనలినస్య చ కాంతిసంప-
త్సర్వస్వమేవ హరతీతి పరం విచిత్రమ్ ||98||
అత్యంతశీతలమనర్గలకర్మపాక-
కాకోలహారి సులభం సుమనోభిరేతత్ |
పీయూషమేవ తవ వీక్షణమంబ కింతు
కామాక్షి నీలమిదమిత్యయమేవ భేదః ||99||
అఙ్ఞాతభక్తిరసమప్రసరద్వివేక-
మత్యంతగర్వమనధీతసమస్తశాస్త్రమ్ |
అప్రాప్తసత్యమసమీపగతం చ ముక్తేః
కామాక్షి నైవ తవ స్పృహయతి దృష్టిపాతః ||100||
(కామాక్షి మామవతు తే కరుణాకటాక్షః)
పాతేన లోచనరుచేస్తవ కామకోటి
పోతేన పతకపయోధిభయాతురాణామ్ |
పూతేన తేన నవకాంచనకుండలాంశు-
వీతేన శీతలయ భూధరకన్యకే మామ్ ||101||
|| ఇతి కటాక్షశతకం సంపూర్ణమ్ ||