మూక పంచ శతి ౩ - స్తుతి శతకమ్
పాండిత్యం పరమేశ్వరి స్తుతివిధౌ నైవాశ్రయంతే గిరాం
వైరించాన్యపి గుంఫనాని విగలద్గర్వాణి శర్వాణి తే |
స్తోతుం త్వాం పరిఫుల్లనీలనలినశ్యామాక్షి కామాక్షి మాం
వాచాలీకురుతే తథాపి నితరాం త్వత్పాదసేవాదరః ||1||
తాపిఞ్ఛస్తబకత్విషే తనుభృతాం దారిద్ర్యముద్రాద్విషే
సంసారాఖ్యతమోముషే పురరిపోర్వామాంకసీమాజుషే |
కంపాతీరముపేయుషే కవయతాం జిహ్వాకుటీం జగ్ముషే
విశ్వత్రాణపుషే నమోஉస్తు సతతం తస్మై పరంజ్యోతిషే ||2||
యే సంధ్యారుణయంతి శంకరజటాకాంతారచన్రార్భకం
సిందూరంతి చ యే పురందరవధూసీమంతసీమాంతరే |
పుణ్య.మ్ యే పరిపక్కయంతి భజతాం కాంచీపురే మామమీ
పాయాసుః పరమేశ్వరప్రణయినీపాదోద్భవాః పాంసవః ||3||
కామాడంబరపూరయా శశిరుచా కమ్రస్మితానాం త్విషా
కామారేరనురాగసింధుమధికం కల్లోలితం తన్వతీ |
కామాక్షీతి సమస్తసజ్జననుతా కల్యాణదాత్రీ నృణాం
కారుణ్యాకులమానసా భగవతీ కంపాతటే జృంభతే ||4||
కామాక్షీణపరాక్రమప్రకటనం సంభావయంతీ దృశా
శ్యామా క్షీరసహోదరస్మితరుచిప్రక్షాలితాశాంతరా |
కామాక్షీజనమౌలిభూషణమణిర్వాచాం పరా దేవతా
కామాక్షీతి విభాతి కాపి కరుణా కంపాతటిన్యాస్తటే ||5||
శ్యామా కాచన చంద్రికా త్రిభువనే పుణ్యాత్మనామాననే
సీమాశూన్యకవిత్వవర్షజననీ యా కాపి కాదంబినీ |
మారారాతిమనోవిమోహనవిధౌ కాచితత్తమఃకందలీ
కామాక్ష్యాః కరుణాకటాక్షలహరీ కామాయ మే కల్పతామ్ ||6||
ప్రౌఢధ్వాంతకదంబకే కుముదినీపుణ్యాంకురం దర్శయన్
జ్యోత్స్నాసంగమనేஉపి కోకమిథునం మిశ్రం సముద్భావయన్ |
కాలిందీలహరీదశాం ప్రకటయన్కమ్రాం నభస్యద్భుతాం
కశ్చిన్నేత్రమహోత్సవో విజయతే కాంచీపురే శూలినః ||7||
తంద్రాహీనతమాలనీలసుషమైస్తారుణ్యలీలాగృహైః
తారానాథకిశోరలాఞ్ఛితకచైస్తామ్రారవిందేక్షణైః |
మాతః సంశ్రయతాం మనో మనసిజప్రాగల్భ్యనాడింధమైః
కంపాతీరచరైర్ఘనస్తనభరైః పుణ్యాంకరైః శాంకరైః ||8||
నిత్యం నిశ్చలతాముపేత్య మరుతాం రక్షావిధిం పుష్ణతీ
తేజస్సంచయపాటవేన కిరణానుష్ణద్యుతేర్ముష్ణతీ |
కాంచీమధ్యగతాపి దీప్తిజననీ విశ్వాంతరే జృంభతే
కాచిచ్చిత్రమహో స్మృతాపి తమసాం నిర్వాపికా దీపికా ||9||
కాంతైః కేశరుచాం చయైర్భ్రమరితం మందస్మితైః పుష్పితం
కాంత్యా పల్లవితం పదాంబురుహయోర్నేత్రత్విషా పత్రితమ్ |
కంపాతీరవనాంతరం విదధతీ కల్యాణజన్మస్థలీ
కాంచీమధ్యమహామణిర్విజయతే కాచిత్కృపాకందలీ ||10||
రాకాచంద్రసమానకాంతివదనా నాకాధిరాజస్తుతా
మూకానామపి కుర్వతీ సురధనీనీకాశవాగ్వైభవమ్ |
శ్రీకాంచీనగరీవిహారరసికా శోకాపహంత్రీ సతామ్
ఏకా పుణ్యపరంపరా పశుపతేరాకారిణీ రాజతే ||11||
జాతా శీతలశైలతః సుకృతినాం దృశ్యా పరం దేహినాం
లోకానాం క్షణమాత్రసంస్మరణతః సంతాపవిచ్ఛేదినీ |
ఆశ్చర్యం బహు ఖేలనం వితనుతే నైశ్చల్యమాబిభ్రతీ
కంపాయాస్తటసీమ్ని కాపి తటినీ కారుణ్యపాథోమయీ ||12||
ఐక్యం యేన విరచ్యతే హరతనౌ దంభావపుంభావుకే
రేఖా యత్కచసీమ్ని శేఖరదశాం నైశాకరీ గాహతే |
ఔన్నత్యం ముహురేతి యేన స మహాన్మేనాసఖః సానుమాన్
కంపాతీరవిహారిణా సశరణాస్తేనైవ ధామ్నా వయమ్ ||13||
అక్ష్ణోశ్చ స్తనయోః శ్రియా శ్రవణయోర్బాహ్వోశ్చ మూలం స్పృశన్
ఉత్తంసేన ముఖేన చ ప్రతిదినం ద్రుహ్యన్పయోజన్మనే |
మాధుర్యేణ గిరాం గతేన మృదునా హంసాంగనాం హ్రేపయన్
కాంచీసీమ్ని చకాస్తి కోஉపి కవితాసంతానబీజాంకురః ||14||
ఖండం చాంద్రమసం వతంసమనిశం కాంచీపురే ఖేలనం
కాలాయశ్ఛవితస్కరీం తనురుచిం కర్ణజపే లోచనే |
తారుణ్యోష్మనఖంపచం స్తనభరం జంఘాస్పృశం కుంతలం
భాగ్యం దేశికసంచితం మమ కదా సంపాదయేదంబికే ||15||
తన్వానం నిజకేలిసౌధసరణిం నైసర్గికీణాం గిరాం
కేదారం కవిమల్లసూక్తిలహరీసస్యశ్రియాం శాశ్వతమ్ |
అంహోవంచనచుంచు కించన భజే కాంచీపురీమండనం
పర్యాయచ్ఛవి పాకశాసనమణేః పౌష్పేషవం పౌరుషమ్ ||16||
ఆలోకే ముఖపంకజే చ దధతీ సౌధాకరీం చాతురీం
చూడాలంక్రియమాణపంకజవనీవైరాగమప్రక్రియా |
ముగ్ధస్మేరముఖీ ఘన్సతనతటీమూర్చ్ఛాలమధ్యాంచితా
కాంచీసీమని కామినీ విజయతే కాచిజ్జగన్మోహినీ ||17||
యస్మిన్నంబ భవత్కటాక్షరజనీ మందేஉపి మందస్మిత-
జ్యోత్స్నాసంస్నపితా భవత్యభిముఖీ తం ప్రత్యహో దేహినమ్ |
ద్రక్షామాక్షికమాధురీమదభరవ్రీడాకరీ వైఖరీ
కామాక్షి స్వయమాతనోత్యభిసృతిం వామేక్షణేవ క్షణమ్ ||18||
కాలిందీజలకాంతయః స్మితరుచిస్వర్వాహినీపాథసి
ప్రౌఢధ్వాంతరుచః స్ఫుటాధరమహోలౌహిత్యసంధ్యోదయే |
మణిక్యోపలకుండలాంశుశిఖిని వ్యామిశ్రధూమశ్రియః
కల్యాణైకభువః కటాక్షసుషమాః కామాక్షి రాజంతి తే ||19||
కలకలరణత్కాంచీ కాంచీవిభూషణమాలికా
కచభరలసచ్చంద్రా చంద్రావతంససధర్మిణీ |
కవికులగిరః శ్రావంశ్రావం మిలత్పులకాంకురా
విరచితశిరఃకంపా కంపాతటే పరిశోభతే ||20||
సరసవచసాం వీచీ నీచీభవన్మధుమాధురీ
భరితభువనా కీర్తిర్మూర్తిర్మనోభవజిత్వరీ |
జనని మనసో యోగ్యం భోగ్యం నృణాం తవ జాయతే
కథమివ వినా కాంచీభూషే కటాక్షతరంగితమ్ ||21||
భ్రమరితసరిత్కూలో నీలోత్పలప్రభయాஉஉభయా
నతజనతమఃఖండీ తుండీరసీమ్ని విజృంభతే |
అచలతపసామేకః పాకః ప్రసూనశరాసన-
ప్రతిభటమనోహారీ నారీకులైకశిఖామణిః ||22||
మధురవచసో మందస్మేరా మతంగజగామినః
తరుణిమజుషస్తాపిచ్ఛాభాస్తమఃపరిపంథినః |
కుచభరనతాః కుర్యుర్భద్రం కురంగవిలోచనాః
కలితకరుణాః కాంచీభాజః కపాలిమహోత్సవాః ||23||
కమలసుషమాక్ష్యారోహే విచక్షణవీక్షణాః
కుముదసుకృతక్రీడాచూడాలకుంతలబంధురాః |
రుచిరరుచిభిస్తాపిచ్ఛశ్రీప్రపంచనచుంచవః
పురవిజయినః కంపాతీరే స్ఫురంతి మనోరథాః ||24||
కలితరతయః కాంచీలీలావిధౌ కవిమండలీ-
వచనలహరీవాసంతీనాం వసంతవిభూతయః |
కుశలవిధయే భూయాసుర్మే కురంగవిలోచనాః
కుసుమవిశిఖారాతేరక్ష్ణాం కుతూహలవిభ్రమాః ||25||
కబలితతమస్కాండాస్తుండీరమండలమండనాః
సరసిజవనీసంతానానామరుంతుదశేఖరాః |
నయనసరణేర్నేదీయంసః కదా ను భవంతి మే
తరుణజలదశ్యామాః శంభోస్తపఃఫలవిభ్రమాః ||26||
అచరమమిషుం దీనం మీనధ్వజస్య ముఖశ్రియా
సరసిజభువో యానం మ్లానం గతేన చ మంజునా |
త్రిదశసదసామన్నం ఖిన్నం గిరా చ వితన్వతీ
తిలకయతి సా కంపాతీరం త్రిలోచనసుందరీ ||27||
జనని భువనే చంక్రమ్యేஉహం కియంతమనేహసం
కుపురుషకరభ్రష్టైర్దుష్టైర్ధనైరుదరంభరిః |
తరుణకరుణే తంద్రాశూన్యే తరంగయ లోచనే
నమతి మయి తే కించిత్కాంచీపురీమణిదీపికే ||28||
మునిజనమనఃపేటీరత్నం స్ఫురత్కరుణానటీ-
విహరణకలాగేహం కాంచీపురీమణిభూషణమ్ |
జగతి మహతో మోహవ్యాధేర్నృణాం పరమౌషధం
పురహరదృశాం సాఫల్యం మే పురః పరిజృంభతామ్ ||29||
మునిజనమోధామ్నే ధామ్నే వచోమయజాహ్నవీ-
హిమగిరితటప్రాగ్భారాయాక్షరాయ పరాత్మనే |
విహరణజుషే కాంచీదేశే మహేశ్వరలోచన-
త్రితయసరసక్రీడాసౌధాంగణాయ నమో నమః ||30||
మరకతరుచాం ప్రత్యాదేశం మహేశ్వరచక్షుషామ్
అమృతలహరీపూరం పారం భవాఖ్యపయోనిధేః |
సుచరితఫలం కాంచీభాజో జనస్య పచేలిమం
హిమశిఖరిణో వంశస్యైకం వతంసముపాస్మహే ||31||
ప్రణమనదినారంభే కంపానదీసఖి తావకే
సరసకవితోన్మేషః పూషా సతాం సముదంచితః |
ప్రతిభటమహాప్రౌఢప్రోద్యత్కవిత్వకుముద్వతీం
నయతి తరసా నిద్రాముద్రాం నగేశ్వరకన్యకే ||32||
శమితజడిమారంభా కంపాతటీనికటేచరీ
నిహతదురితస్తోమా సోమార్ధముద్రితకుంతలా |
ఫలితసుమనోవాఞ్ఛా పాంచాయుధీ పరదేవతా
సఫలయతు మే నేత్రే గోత్రేశ్వరప్రియనందినీ ||33||
మమ తు ధిషణా పీడ్యా జాడ్యాతిరేక కథం త్వయా
కుముదసుషమామైత్రీపాత్రీవతంసితకుంతలామ్ |
జగతి శమితస్తంభాం కంపానదీనిలయామసౌ
శ్రియతి హి గలత్తంద్రా చంద్రావతంససధర్మిణీమ్ ||34||
పరిమలపరీపాకోద్రేకం పయోముచి కాంచనే
శిఖరిణి పునర్ద్బైధీభావం శశిన్యరుణాతపమ్ |
అపి చ జనయన్కంబోర్లక్ష్మీమనంబుని కోஉప్యసౌ
కుసుమధనుషః కాంచీదేశే చకాస్తి పరాక్రమః ||35||
పురదమయితుర్వామోత్సంగస్థలేన రసఙ్ఞయా
సరసకవితాభాజా కాంచీపురోదరసీమయా |
తటపరిసరైర్నీహారాద్రేర్వచోభిరకృత్రిమైః
కిమివ న తులామస్మచ్చేతో మహేశ్వరి గాహతే ||36||
నయనయుగలీమాస్మాకీనాం కదా ను ఫలేగ్రహీం
విదధతి గతౌ వ్యాకుర్వాణా గజేంద్రచమత్క్రియామ్ |
మరతకరుచో మాహేశానా ఘనస్తననమ్రితాః
సుకృతవిభవాః ప్రాంచః కాంచీవతంసధురంధరాః ||37||
మనసిజయశఃపారంపర్యం మరందఝరీసువాం
కవికులగిరాం కందం కంపానదీతటమండనమ్ |
మధురలలితం మత్కం చక్షుర్మనీషిమనోహరం
పురవిజయినః సర్వస్వం తత్పురస్కురుతే కదా ||38||
శిథిలితతమోలీలాం నీలారవిందవిలోచనాం
దహనవిలసత్ఫాలాం శ్రీకామకోటిముపాస్మహే |
కరధృతసచ్ఛూలాం కాలారిచిత్తహరాం పరాం
మనసిజకృపాలీలాం లోలాలకామలికేక్షణామ్ ||39||
కలాలీలాశాలా కవికులవచఃకైరవవనీ-
శరజ్జ్యోత్స్నాధారా శశధరశిశుశ్లాఘ్యముకుటీ |
పునీతే నః కంపాపులినతటసౌహార్దతరలా
కదా చక్షుర్మార్గం కనకగిరిధానుష్కమహిషీ ||40||
నమః స్తాన్నమ్రేభ్యః స్తనగరిమగర్వేణ గురుణా
దధానేభ్యశ్చూడాభరణమమృతస్యంది శిశిరమ్ |
సదా వాస్తవేభ్యః సువిధభువి కంపాఖ్యసరితే
యశోవ్యాపారేభ్యః సుకృతవిభవేభ్యో రతిపతేః ||41||
అసూయంతీ కాచిన్మరకతరుచో నాకిముకుటీ-
కదంబం చుంబంతీ చరణనఖచంద్రాంశుపటలైః |
తమోముద్రాం విద్రావయతు మమ కాంచీర్నిలయనా
హరోత్సంగశ్రీమన్మణిగృహమహాదీపకలికా ||42||
అనాద్యంతా కాచిత్సుజననయనానందజననీ
నిరుంధానా కాంతిం నిజరుచివిలాసైర్జలముచామ్ |
స్మరారేస్తారల్యం మనసి జనయంతీ స్వయమహో
గలత్కంపా శంపా పరిలసతి కంపాపరిసరే ||43||
సుధాడిండీరశ్రీః స్మితరుచిషు తుండీరవిషయం
పరిష్కుర్వాణాసౌ పరిహసితనీలోత్పలరుచిః |
స్తనాభ్యామానమ్రా స్తబకయతు మే కాంక్షితతరుం
దృశామైశానీనాం సుకృతఫలపాండిత్యగరిమా ||44||
కృపాధారాద్రోణీ కృపణధిషణానాం ప్రణమతాం
నిహంత్రీ సంతాపం నిగమముకుటోత్తంసకలికా |
పరా కాంచీలీలాపరిచయవతీ పర్వతసుతా
గిరాం నీవీ దేవీ గిరిశపరతంత్రా విజయతే ||45||
కవిత్వశ్రీకందః సుకృతపరిపాటీ హిమగిరేః
విధాత్రీ విశ్వేషాం విషమశరవీరధ్వజపటీ |
సఖీ కంపానద్యాః పదహసితపాథోజయుగలీ
పురాణో పాయాన్నః పురమథనసామ్రాజ్యపదవీ ||46||
దరిద్రాణా మధ్యే దరదలితతాపిచ్ఛసుషమాః
స్తనాభోగక్కాంతాస్తరుణహరిణాంకాంకితకచాః |
హరాధీనా నానావిబుధముకుటీచుంబితపదాః
కదా కంపాతీరే కథయ విహరామో గిరిసుతే ||47||
వరీవర్తు స్థేమా త్వయి మమ గిరాం దేవి మనసో
నరీనర్తు ప్రౌఢా వదనకమలే వాక్యలహరీ |
చరీచర్తు ప్రఙ్ఞాజనని జడిమానః పరజనే
సరీసర్తు స్వైరం జనని మయి కామాక్షి కరుణా ||48||
క్షణాత్తే కామాక్షి భ్రమరసుషమాశిక్షణగురుః
కటాక్షవ్యాక్షేపో మమ భవతు మోక్షాయ విపదామ్ |
నరీనర్తు స్వైరం వచనలహరీ నిర్జరపురీ-
సరిద్వీచీనీచీకరణపటురాస్యే మమ సదా ||49||
పురస్తాన్మే భూయఃప్రశమనపరః స్తాన్మమ రుజాం
ప్రచారస్తే కంపాతటవిహృతిసంపాదిని దృశోః |
ఇమాం యాచ్ఞామూరీకురు సపది దూరీకురు తమః-
పరీపాకం మత్కం సపది బుధలోకం చ నయ మామ్ ||50||
ఉదంచంతీ కాంచీనగరనిలయే త్వత్కరుణయా
సమృద్ధా వాగ్ధాటీ పరిహసితమాధ్వీ కవయతామ్ |
ఉపాదత్తే మారప్రతిభటజటాజూటముకుటీ-
కుటీరోల్లాసిన్యాః శతమఖతటిన్యా జయపటీమ్ ||51||
శ్రియం విద్యాం దద్యాజ్జనని నమతాం కీర్తిమమితాం
సుపుత్రాన్ ప్రాదత్తే తవ ఝటితి కామాక్షి కరుణా |
త్రిలోక్యామాధిక్యం త్రిపురపరిపంథిప్రణయిని
ప్రణామస్త్వత్పాదే శమితదురితే కిం న కురుతే ||52||
మనఃస్తంభం స్తంభం గమయదుపకంపం ప్రణమతాం
సదా లోలం నీలం చికురజితలోలంబనికరమ్ |
గిరాం దూరం స్మేరం ధృతశశికిశోరం పశుపతేః
దృశాం యోగ్యం భోగ్యం తుహినగిరిభాగ్యం విజయతే ||53||
ఘనశ్యామాన్కామాంతకమహిషి కామాక్షి మధురాన్
దృశాం పాతానేతానమృతజలశీతాననుపమాన్ |
భవోత్పాతే భీతే మయి వితర నాథే దృఢభవ-
న్మనశ్శోకే మూకే హిమగిరిపతాకే కరుణయా ||54||
నతానాం మందానాం భవనిగలబంధాకులధియాం
మహాంధ్యాం రుంధానామభిలషితసంతానలతికామ్ |
చరంతీం కంపాయాస్తటభువి సవిత్రీం త్రిజగతాం
స్మరామస్తాం నిత్యం స్మరమథనజీవాతుకలికామ్ ||55||
పరా విద్యా హృద్యాశ్రితమదనవిద్యా మరకత-
ప్రభానీలా లీలాపరవశితశూలాయుధమనాః |
తమఃపూరం దూరం చరణనతపౌరందరపురీ-
మృగాక్షీ కామాక్షీ కమలతరలాక్షీ నయతు మే ||56||
అహంతాఖ్యా మత్కం కబలయతి హా హంత హరిణీ
హఠాత్సంవిద్రూపం హరమహిషి సస్యాంకురమసౌ |
కటాక్షవ్యాక్షేపప్రకటహరిపాషాణపటలైః
ఇమాముచ్చైరుచ్చాటయ ఝటితి కామాక్షి కృపయా ||57||
బుధే వా మూకే వా తవ పతతి యస్మిన్క్షణమసౌ
కటాక్షః కామాక్షి ప్రకటజడిమక్షోదపటిమా |
కథంకారం నాస్మై కరముకులచూడాలముకుటా
నమోవాకం బ్రూయుర్నముచిపరిపంథిప్రభృతయః ||58||
ప్రతీచీం పశ్యామః ప్రకటరుచినీవారకమణి-
ప్రభాసధ్రీచీనాం ప్రదలితషడాధారకమలామ్ |
చరంతీం సౌషుమ్నే పథి పరపదేందుప్రవిగల-
త్సుధార్ద్రాం కామాక్షీం పరిణతపరంజ్యోతిరుదయామ్ ||59||
జంభారాతిప్రభృతిముకుటీః పాదయోః పీఠయంతీ
గుంఫాన్వాచాం కవిజనకృతాన్స్వైరమారామయంతీ |
శంపాలక్ష్మీం మణిగణరుచాపాటలైః ప్రాపయంతీ
కంపాతీరే కవిపరిషదాం జృంభతే భాగ్యసీమా ||60||
చంద్రాపీడాం చతురవదనాం చంచలాపాంగలీలాం
కుందస్మేరాం కుచభరనతాం కుంతలోద్ధూతభృంగామ్ |
మారారాతేర్మదనశిఖినం మాంసలం దీపయంతీం
కామాక్షీం తాం కవికులగిరాం కల్పవల్లీముపాసే ||61||
కాలాంభోదప్రకరసుషమాం కాంతిభిస్తిర్జయంతీ
కల్యాణానాముదయసరణిః కల్పవల్లీ కవీనామ్ |
కందర్పారేః ప్రియసహచరీ కల్మషాణాం నిహంత్రీ
కాంచీదేశం తిలకయతి సా కాపి కారుణ్యసీమా ||62||
ఊరీకుర్వన్నురసిజతటే చాతురీం భూధరాణాం
పాథోజానాం నయనయుగలే పరిపంథ్యం వితన్వన్ |
కంపాతీరే విహరతి రుచా మోఘయన్మేఘశైలీం
కోకద్వేషం శిరసి కలయన్కోஉపి విద్యావిశేషః ||63||
కాంచీలీలాపరిచయవతీ కాపి తాపిచ్ఛలక్ష్మీః
జాడ్యారణ్యే హుతవహశిఖా జన్మభూమిః కృపాయాః |
మాకందశ్రీర్మధురకవితాచాతురీ కోకిలానాం
మార్గే భూయాన్మమ నయనయోర్మాన్మథీ కాపి విద్యా ||64||
సేతుర్మాతర్మరతకమయో భక్తిభాజాం భవాబ్ధౌ
లీలాలోలా కువలయమయీ మాన్మథీ వైజయంతీ |
కాంచీభూషా పశుపతిదృశాం కాపి కాలాంజనాలీ
మత్కం దుఃఖం శిథిలయతు తే మంజులాపాంగమాలా ||65||
వ్యావృణ్వానాః కువలయదలప్రక్రియావైరముద్రాం
వ్యాకుర్వాణా మనసిజమహారాజసామ్రాజ్యలక్ష్మీమ్ |
కాంచీలీలావిహృతిరసికే కాంక్షితం నః క్రియాసుః
బంధచ్ఛేదే తవ నియమినాం బద్ధదీక్షాః కటాక్షాః ||66||
కాలాంభోదే శశిరుచి దలం కైతకం దర్శయంతీ
మధ్యేసౌదామిని మధులిహాం మాలికాం రాజయంతీ |
హంసారావం వికచకమలే మంజుముల్లాసయంతీ
కంపాతీరే విలసతి నవా కాపి కారుణ్యలక్ష్మీః ||67||
చిత్రం చిత్రం నిజమృదుతయా భర్త్సయన్పల్లవాలీం
పుంసాం కామాన్భువి చ నియతం పూరయన్పుణ్యభాజామ్ |
జాతః శైలాన్న తు జలనిధేః స్వైరసంచారశీలః
కాంచీభూషా కలయతు శివం కోஉపి చింతామణిర్మే ||68||
తామ్రాంభోజం జలదనికటే తత్ర బంధూకపుష్పం
తస్మిన్మల్లీకుసుమసుషమాం తత్ర వీణానినాదమ్ |
వ్యావృన్వానా సుకృతలహరీ కాపి కాంచినగర్యామ్
ఐశానీ సా కలయతితరామైంద్రజాలం విలాసమ్ ||69||
ఆహారాంశం త్రిదశసదసామాశ్రయే చాతకానామ్
ఆకాశోపర్యపి చ కలయన్నాలయం తుంగమేషామ్ |
కంపాతీరే విహరతితరాం కామధేనుః కవీనాం
మందస్మేరో మదననిగమప్రక్రియాసంప్రదాయః ||70||
ఆర్ద్రీభూతైరవిరలకృపైరాత్తలీలావిలాసైః
ఆస్థాపూర్ణైరధికచపలైరంచితాంభోజశిల్పైః |
కాంతైర్లక్ష్మీలలితభవనైః కాంతికైవల్యసారైః
కాశ్మల్యం నః కబలయతు సా కామకోటీ కటాక్షైః ||71||
ఆధూన్వంత్యై తరలనయనైరాంగజీం వైజయంతీమ్
ఆనందిన్యై నిజపదజుషామాత్తకాంచీపురాయై |
ఆస్మాకీనం హృదయమఖిలైరాగమానాం ప్రపంచైః
ఆరాధ్యాయై స్పృహయతితరామదిమాయై జనన్యై ||72||
దూరం వాచాం త్రిదశసదసాం దుఃఖసింధోస్తరిత్రం
మోహక్ష్వేలక్షితిరుహవనే క్రూరధారం కుఠారమ్ |
కంపాతీరప్రణయి కవిభిర్వర్ణితోద్యచ్చరిత్రం
శాంత్యై సేవే సకలవిపదాం శాంకరం తత్కలత్రమ్ ||73||
ఖండీకృత్య ప్రకృతికుటిలం కల్మషం ప్రాతిభశ్రీ-
శుండీరత్వం నిజపదజుషాం శూన్యతంద్రం దిశంతీ |
తుండీరాఖ్యై మహతి విషయే స్వర్ణవృష్టిప్రదాత్రీ
చండీ దేవీ కలయతి రతిం చంద్రచూడాలచూడే ||74||
యేన ఖ్యాతో భవతి స గృహీ పూరుషో మేరుధన్వా
యద్దృక్కోణే మదననిగమప్రాభవం బోభవీతి |
యత్ప్రీత్యైవ త్రిజగదధిపో జృంభతే కింపచానః
కంపాతీరే స జయతి మహాన్కశ్చిదోజోవిశేషః ||75||
ధన్యా ధన్యా గతిరిహ గిరాం దేవి కామాక్షి యన్మే
నింద్యాం భింద్యాత్సపది జడతాం కల్మషాదున్మిషంతీమ్ |
సాధ్వీ మాధ్వీరసమధురతాభంజినీ మంజురీతిః
వాణీవేణీ ఝటితి వృణుతాత్స్వర్ధునీస్పర్ధినీ మామ్ ||76||
యస్యా వాటీ హృదయకమలం కౌసుమీ యోగభాజాం
యస్యాః పీఠీ సతతశిశిరా శీకరైర్మాకరందైః |
యస్యాః పేటీ శ్రుతిపరిచలన్మౌలిరత్నస్య కాంచీ
సా మే సోమాభరణమహిషీ సాధయేత్కాంక్షితాని ||77||
ఏకా మాతా సకలజగతామీయుషీ ధ్యానముద్రామ్
ఏకామ్రాధీశ్వరచరణయోరేకతానాం సమింధే |
తాటంకోద్యన్మణిగణరుచా తామ్రకర్ణప్రదేశా
తారుణ్యశ్రీస్తబకితతనుస్తాపసీ కాపి బాలా ||78||
దంతాదంతిప్రకటనకరీ దంతిభిర్మందయానైః
మందారాణాం మదపరిణతిం మథ్నతీ మందహాసైః |
అంకూరాభ్యాం మనసిజతరోరంకితోరాః కుచాభ్యా-
మంతఃకాంచి స్ఫురతి జగతామాదిమా కాపి మాతా ||79||
త్రియంబకకుటుంబినీం త్రిపురసుందరీమిందిరాం
పులిందపతిసుందరీం త్రిపురభైరవీం భారతీమ్ |
మతంగకులనాయికాం మహిషమర్దనీం మాతృకాం
భణంతి విబుధోత్తమా విహృతిమేవ కామాక్షి తే ||80||
మహామునిమనోనటీ మహితరమ్యకంపాతటీ-
కుటీరకవిహారిణీ కుటిలబోధసంహారిణీ |
సదా భవతు కామినీ సకలదేహినాం స్వామినీ
కృపాతిశయకింకరీ మమ విభూతయే శాంకరీ ||81||
జడాః ప్రకృతినిర్ధనా జనవిలోచనారుంతుదా
నరా జనని వీక్షణం క్షణమవాప్య కామాక్షి తే |
వచస్సు మధుమాధురీం ప్రకటయంతి పౌరందరీ-
విభూతిషు విడంబనాం వపుషి మాన్మథీం ప్రక్రియామ్ ||82||
ఘన్సతనతటస్ఫుటస్ఫురితకంచులీచంచలీ-
కృతత్రిపురశాసనా సుజనశీలితోపాసనా |
దృశోః సరణిమశ్నుతే మమ కదా ను కాంచీపురే
పరా పరమయోగినాం మనసి చిత్కులా పుష్కలా ||83||
కవీంద్రహృదయేచరీ పరిగృహీతకాంచీపురీ
నిరూఢకరుణాఝరీ నిఖిలలోకరక్షాకరీ |
మనఃపథదవీయసీ మదనశాసనప్రేయసీ
మహాగుణగరీయసీ మమ దృశోஉస్తు నేదీయసీ ||84||
ధనేన న రమామహే ఖలజనాన్న సేవామహే
న చాపలమయామహే భవభయాన్న దూయామహే |
స్థిరాం తనుమహేతరాం మనసి కిం చ కాంచీరత-
స్మరాంతకకుటుంబినీచరణపల్లవోపాసనామ్ ||85||
సురాః పరిజనా వపుర్మనసిజాయ వైరాయతే
త్రివిష్టపనితంబినీకుచతటీ చ కేలీగిరిః |
గిరః సురభయో వయస్తరుణిమా దరిద్రస్య వా
కటాక్షసరణౌ క్షణం నిపతితస్య కామాక్షి తే ||86||
పవిత్రయ జగత్త్రయీవిబుధబోధజీవాతుభిః
పురత్రయవిమర్దినః పులకకంచులీదాయిభిః |
భవక్షయవిచక్షణైర్వ్యసనమోక్షణైర్వీక్షణైః
నిరక్షరశిరోమణిం కరుణయైవ కామాక్షి మామ్ ||87||
కదా కలితఖేలనాః కరుణయైవ కాంచీపురే
కలాయముకులత్విషః శుభకదంబపూర్ణాంకురాః |
పయోధరభరాలసాః కవిజనేషు తే బంధురాః
పచేలిమకృపారసా పరిపతంతి మార్గే దృశోః ||88||
అశోధ్యమచలోద్భవం హృదయనందనం దేహినామ్
అనర్ఘమధికాంచి తత్కిమపి రత్నముద్ద్యోతతే |
అనేన సమలంకృతా జయతి శంకరాంకస్థలీ
కదాస్య మమ మానసం వ్రజతి పేటికావిభ్రమమ్ ||89||
పరామృతఝరీప్లుతా జయతి నిత్యమంతశ్చరీ
భువామపి బహిశ్చరీ పరమసంవిదేకాత్మికా |
మహద్భిరపరోక్షితా సతతమేవ కాంచీపురే
మమాన్వహమహంమతిర్మనసి భాతు మాహేశ్వరీ ||90||
తమోవిపినధావినం సతతమేవ కాంచీపురే
విహారరసికా పరా పరమసంవిదుర్వీరుహే |
కటాక్షనిగలైర్దృఢం హృదయదుష్టదంతావలం
చిరం నయతు మామకం త్రిపురవైరిసీమంతినీ ||91||
త్వమేవ సతి చండికా త్వమసి దేవి చాముండికా
త్వమేవ పరమాతృకా త్వమపి యోగినీరూపిణీ |
త్వమేవ కిల శాంభవీ త్వమసి కామకోటీ జయా
త్వమేవ విజయా త్వయి త్రిజగదంబ కిం బ్రూమహే ||92||
పరే జనని పార్వతి ప్రణతపాలిని ప్రాతిభ-
ప్రదాత్రి పరమేశ్వరి త్రిజగదాశ్రితే శాశ్వతే |
త్రియంబకకుటుంబిని త్రిపదసంగిని త్రీక్షణే
త్రిశక్తిమయి వీక్షణం మయి నిధేహి కామాక్షి తే ||93||
మనోమధుకరోత్సవం విదధతీ మనీషాజుషాం
స్వయంప్రభవవైఖరీవిపినవీథికాలంబినీ |
అహో శిశిరితా కృపామధురసేన కంపాతటే
చరాచరవిధాయినీ చలతి కాపి చిన్మంజరీ ||94||
కలావతి కలాభృతో ముకుటసీమ్ని లీలావతి
స్పృహావతి మహేశ్వరే భువనమోహనే భాస్వతి |
ప్రభావతి రమే సదా మహితరూపశోభావతి
త్వరావతి పరే సతాం గురుకృపాంబుధారావతి ||95||
త్వయైవ జగదంబయా భువనమండలం సూయతే
త్వయైవ కరుణార్ద్రయా తదపి రక్షణం నీయతే |
త్వయైవ ఖరకోపయా నయనపావకే హూయతే
త్వయైవ కిల నిత్యయా జగతి సంతతం స్థీయతే ||96||
చరాచరజగన్మయీం సకలహృన్మయీం చిన్మయీం
గుణత్రయమయీం జగత్త్రయమయీం త్రిధామామయీమ్ |
పరాపరమయీం సదా దశదిశాం నిశాహర్మయీం
పరాం సతతసన్మయీం మనసి చిన్మయీం శీలయే ||97||
జయ జగదంబికే హరకుటుంబిని వక్త్రరుచా
జితశరదంబుజే ఘనవిడంబిని కేశరుచా |
పరమవలంబనం కురు సదా పరరూపధరే
మమ గతసంవిదో జడిమడంబరతాండవినః ||98||
భువనజనని భూషాభూతచంద్రే నమస్తే
కలుషశమని కంపాతీరగేహే నమస్తే |
నిఖిలనిగమవేద్యే నిత్యరూపే నమస్తే
పరశివమయి పాశచ్ఛేదహస్తే నమస్తే ||99||
క్వణత్కాంచీ కాంచీపురమణివిపంచీలయఝరీ-
శిరఃకంపా కంపావసతిరనుకంపాజలనిధిః |
ఘనశ్యామా శ్యామా కఠినకుచసీమా మనసి మే
మృగాక్షీ కామాక్షీ హరనటనసాక్షీ విహరతాత్ ||100||
సమరవిజయకోటీ సాధకానందధాటీ
మృదుగుణపరిపేటీ ముఖ్యకాదంబవాటీ |
మునినుతపరిపాటీ మోహితాజాండకోటీ
పరమశివవధూటీ పాతు మాం కామకోటీ ||101||
ఇమం పరవరప్రదం ప్రకృతిపేశలం పావనం
పరాపరచిదాకృతిప్రకటనప్రదీపాయితమ్ |
స్తవం పఠతి నిత్యదా మనసి భావయన్నంబికాం
జపైరలమలం మఖైరధికదేహసంశోషణైః ||102||
|| ఇతి స్తుతిశతకం సంపూర్ణమ్ ||