ശ്രീമദ് ഭഗവദ് ഗീത ചതുര്ദശോஉധ്യായഃ
അഥ ചതുര്ദശോஉധ്യായഃ |
ശ്രീഭഗവാനുവാച |
പരം ഭൂയഃ പ്രവക്ഷ്യാമി ജ്ഞാനാനാം ജ്ഞാനമുത്തമമ് |
യജ്ജ്ഞാത്വാ മുനയഃ സര്വേ പരാം സിദ്ധിമിതോ ഗതാഃ || 1 ||
ഇദം ജ്ഞാനമുപാശ്രിത്യ മമ സാധര്മ്യമാഗതാഃ |
സര്ഗേஉപി നോപജായന്തേ പ്രലയേ ന വ്യഥന്തി ച || 2 ||
മമ യോനിര്മഹദ്ബ്രഹ്മ തസ്മിന്ഗര്ഭം ദധാമ്യഹമ് |
സംഭവഃ സര്വഭൂതാനാം തതോ ഭവതി ഭാരത || 3 ||
സര്വയോനിഷു കൗന്തേയ മൂര്തയഃ സംഭവന്തി യാഃ |
താസാം ബ്രഹ്മ മഹദ്യോനിരഹം ബീജപ്രദഃ പിതാ || 4 ||
സത്ത്വം രജസ്തമ ഇതി ഗുണാഃ പ്രകൃതിസംഭവാഃ |
നിബധ്നന്തി മഹാബാഹോ ദേഹേ ദേഹിനമവ്യയമ് || 5 ||
തത്ര സത്ത്വം നിര്മലത്വാത്പ്രകാശകമനാമയമ് |
സുഖസങ്ഗേന ബധ്നാതി ജ്ഞാനസങ്ഗേന ചാനഘ || 6 ||
രജോ രാഗാത്മകം വിദ്ധി തൃഷ്ണാസങ്ഗസമുദ്ഭവമ് |
തന്നിബധ്നാതി കൗന്തേയ കര്മസങ്ഗേന ദേഹിനമ് || 7 ||
തമസ്ത്വജ്ഞാനജം വിദ്ധി മോഹനം സര്വദേഹിനാമ് |
പ്രമാദാലസ്യനിദ്രാഭിസ്തന്നിബധ്നാതി ഭാരത || 8 ||
സത്ത്വം സുഖേ സംജയതി രജഃ കര്മണി ഭാരത |
ജ്ഞാനമാവൃത്യ തു തമഃ പ്രമാദേ സംജയത്യുത || 9 ||
രജസ്തമശ്ചാഭിഭൂയ സത്ത്വം ഭവതി ഭാരത |
രജഃ സത്ത്വം തമശ്ചൈവ തമഃ സത്ത്വം രജസ്തഥാ || 10 ||
സര്വദ്വാരേഷു ദേഹേஉസ്മിന്പ്രകാശ ഉപജായതേ |
ജ്ഞാനം യദാ തദാ വിദ്യാദ്വിവൃദ്ധം സത്ത്വമിത്യുത || 11 ||
ലോഭഃ പ്രവൃത്തിരാരമ്ഭഃ കര്മണാമശമഃ സ്പൃഹാ |
രജസ്യേതാനി ജായന്തേ വിവൃദ്ധേ ഭരതര്ഷഭ || 12 ||
അപ്രകാശോஉപ്രവൃത്തിശ്ച പ്രമാദോ മോഹ ഏവ ച |
തമസ്യേതാനി ജായന്തേ വിവൃദ്ധേ കുരുനന്ദന || 13 ||
യദാ സത്ത്വേ പ്രവൃദ്ധേ തു പ്രലയം യാതി ദേഹഭൃത് |
തദോത്തമവിദാം ലോകാനമലാന്പ്രതിപദ്യതേ || 14 ||
രജസി പ്രലയം ഗത്വാ കര്മസങ്ഗിഷു ജായതേ |
തഥാ പ്രലീനസ്തമസി മൂഢയോനിഷു ജായതേ || 15 ||
കര്മണഃ സുകൃതസ്യാഹുഃ സാത്ത്വികം നിര്മലം ഫലമ് |
രജസസ്തു ഫലം ദുഃഖമജ്ഞാനം തമസഃ ഫലമ് || 16 ||
സത്ത്വാത്സംജായതേ ജ്ഞാനം രജസോ ലോഭ ഏവ ച |
പ്രമാദമോഹൗ തമസോ ഭവതോஉജ്ഞാനമേവ ച || 17 ||
ഊര്ധ്വം ഗച്ഛന്തി സത്ത്വസ്ഥാ മധ്യേ തിഷ്ഠന്തി രാജസാഃ |
ജഘന്യഗുണവൃത്തിസ്ഥാ അധോ ഗച്ഛന്തി താമസാഃ || 18 ||
നാന്യം ഗുണേഭ്യഃ കര്താരം യദാ ദ്രഷ്ടാനുപശ്യതി |
ഗുണേഭ്യശ്ച പരം വേത്തി മദ്ഭാവം സോஉധിഗച്ഛതി || 19 ||
ഗുണാനേതാനതീത്യ ത്രീന്ദേഹീ ദേഹസമുദ്ഭവാന് |
ജന്മമൃത്യുജരാദുഃഖൈര്വിമുക്തോஉമൃതമശ്നുതേ || 20 ||
അര്ജുന ഉവാച |
കൈര്ലിങ്ഗൈസ്ത്രീന്ഗുണാനേതാനതീതോ ഭവതി പ്രഭോ |
കിമാചാരഃ കഥം ചൈതാംസ്ത്രീന്ഗുണാനതിവര്തതേ || 21 ||
ശ്രീഭഗവാനുവാച |
പ്രകാശം ച പ്രവൃത്തിം ച മോഹമേവ ച പാംഡവ |
ത ദ്വേഷ്ടി സംപ്രവൃത്താനി ന നിവൃത്താനി കാങ്ക്ഷതി || 22 ||
ഉദാസീനവദാസീനോ ഗുണൈര്യോ ന വിചാല്യതേ |
ഗുണാ വര്തന്ത ഇത്യേവ യോஉവതിഷ്ഠതി നേങ്ഗതേ || 23 ||
സമദുഃഖസുഖഃ സ്വസ്ഥഃ സമലോഷ്ടാശ്മകാഞ്ചനഃ |
തുല്യപ്രിയാപ്രിയോ ധീരസ്തുല്യനിന്ദാത്മസംസ്തുതിഃ || 24 ||
മാനാപമാനയോസ്തുല്യസ്തുല്യോ മിത്രാരിപക്ഷയോഃ |
സര്വാരമ്ഭപരിത്യാഗീ ഗുണാതീതഃ സ ഉച്യതേ || 25 ||
മാം ച യോஉവ്യഭിചാരേണ ഭക്തിയോഗേന സേവതേ |
സ ഗുണാന്സമതീത്യൈതാന്ബ്രഹ്മഭൂയായ കല്പതേ || 26 ||
ബ്രഹ്മണോ ഹി പ്രതിഷ്ഠാഹമമൃതസ്യാവ്യയസ്യ ച |
ശാശ്വതസ്യ ച ധര്മസ്യ സുഖസ്യൈകാന്തികസ്യ ച || 27 ||
ഓം തത്സദിതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസൂപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാര്ജുനസംവാദേ
ഗുണത്രയവിഭാഗയോഗോ നാമ ചതുര്ദശോஉധ്യായഃ ||14 ||