ദേവീ മഹാത്മ്യമ് ദുര്ഗാ സപ്തശതി ദ്വിതീയോஉധ്യായഃ
മഹിഷാസുര സൈന്യവധോ നാമ ദ്വിതീയോஉധ്യായഃ ||
അസ്യ സപ്ത സതീമധ്യമ ചരിത്രസ്യ വിഷ്ണുര് ഋഷിഃ | ഉഷ്ണിക് ഛംദഃ | ശ്രീമഹാലക്ഷ്മീദേവതാ| ശാകംഭരീ ശക്തിഃ | ദുര്ഗാ ബീജമ് | വായുസ്തത്ത്വമ് | യജുര്വേദഃ സ്വരൂപമ് | ശ്രീ മഹാലക്ഷ്മീപ്രീത്യര്ഥേ മധ്യമ ചരിത്ര ജപേ വിനിയോഗഃ ||
ധ്യാനം
ഓം അക്ഷസ്രക്പരശും ഗദേഷുകുലിശം പദ്മം ധനുഃ കുണ്ഡികാം
ദണ്ഡം ശക്തിമസിം ച ചര്മ ജലജം ഘണ്ടാം സുരാഭാജനമ് |
ശൂലം പാശസുദര്ശനേ ച ദധതീം ഹസ്തൈഃ പ്രവാള പ്രഭാം
സേവേ സൈരിഭമര്ദിനീമിഹ മഹലക്ഷ്മീം സരോജസ്ഥിതാമ് ||
ഋഷിരുവാച ||1||
ദേവാസുരമഭൂദ്യുദ്ധം പൂര്ണമബ്ദശതം പുരാ|
മഹിഷേஉസുരാണാമ് അധിപേ ദേവാനാംച പുരന്ദരേ
തത്രാസുരൈര്മഹാവീര്യിര്ദേവസൈന്യം പരാജിതം|
ജിത്വാ ച സകലാന് ദേവാന് ഇന്ദ്രോஉഭൂന്മഹിഷാസുരഃ ||3||
തതഃ പരാജിതാ ദേവാഃ പദ്മയോനിം പ്രജാപതിമ്|
പുരസ്കൃത്യഗതാസ്തത്ര യത്രേശ ഗരുഡധ്വജൗ ||4||
യഥാവൃത്തം തയോസ്തദ്വന് മഹിഷാസുരചേഷ്ടിതമ്|
ത്രിദശാഃ കഥയാമാസുര്ദേവാഭിഭവവിസ്തരമ് ||5||
സൂര്യേന്ദ്രാഗ്ന്യനിലേന്ദൂനാം യമസ്യ വരുണസ്യ ച
അന്യേഷാം ചാധികാരാന്സ സ്വയമേവാധിതിഷ്ടതി ||6||
സ്വര്ഗാന്നിരാകൃതാഃ സര്വേ തേന ദേവ ഗണാ ഭുവിഃ|
വിചരന്തി യഥാ മര്ത്യാ മഹിഷേണ ദുരാത്മനാ ||6||
ഏതദ്വഃ കഥിതം സര്വമ് അമരാരിവിചേഷ്ടിതമ്|
ശരണം വഃ പ്രപന്നാഃ സ്മോ വധസ്തസ്യ വിചിന്ത്യതാമ് ||8||
ഇത്ഥം നിശമ്യ ദേവാനാം വചാംസി മധുസൂധനഃ
ചകാര കോപം ശമ്ഭുശ്ച ഭ്രുകുടീകുടിലാനനൗ ||9||
തതോஉതികോപപൂര്ണസ്യ ചക്രിണോ വദനാത്തതഃ|
നിശ്ചക്രാമ മഹത്തേജോ ബ്രഹ്മണഃ ശങ്കരസ്യ ച ||10||
അന്യേഷാം ചൈവ ദേവാനാം ശക്രാദീനാം ശരീരതഃ|
നിര്ഗതം സുമഹത്തേജഃ സ്തച്ചൈക്യം സമഗച്ഛത ||11||
അതീവ തേജസഃ കൂടം ജ്വലന്തമിവ പര്വതമ്|
ദദൃശുസ്തേ സുരാസ്തത്ര ജ്വാലാവ്യാപ്തദിഗന്തരമ് ||12||
അതുലം തത്ര തത്തേജഃ സര്വദേവ ശരീരജമ്|
ഏകസ്ഥം തദഭൂന്നാരീ വ്യാപ്തലോകത്രയം ത്വിഷാ ||13||
യദഭൂച്ഛാമ്ഭവം തേജഃ സ്തേനാജായത തന്മുഖമ്|
യാമ്യേന ചാഭവന് കേശാ ബാഹവോ വിഷ്ണുതേജസാ ||14||
സൗമ്യേന സ്തനയോര്യുഗ്മം മധ്യം ചൈംദ്രേണ ചാഭവത്|
വാരുണേന ച ജംഘോരൂ നിതമ്ബസ്തേജസാ ഭുവഃ ||15||
ബ്രഹ്മണസ്തേജസാ പാദൗ തദങ്ഗുള്യോஉര്ക തേജസാ|
വസൂനാം ച കരാങ്ഗുള്യഃ കൗബേരേണ ച നാസികാ ||16||
തസ്യാസ്തു ദന്താഃ സമ്ഭൂതാ പ്രാജാപത്യേന തേജസാ
നയനത്രിതയം ജജ്ഞേ തഥാ പാവകതേജസാ ||17||
ഭ്രുവൗ ച സന്ധ്യയോസ്തേജഃ ശ്രവണാവനിലസ്യ ച
അന്യേഷാം ചൈവ ദേവാനാം സമ്ഭവസ്തേജസാം ശിവ ||18||
തതഃ സമസ്ത ദേവാനാം തേജോരാശിസമുദ്ഭവാമ്|
താം വിലോക്യ മുദം പ്രാപുഃ അമരാ മഹിഷാര്ദിതാഃ ||19||
ശൂലം ശൂലാദ്വിനിഷ്കൃഷ്യ ദദൗ തസ്യൈ പിനാകധൃക്|
ചക്രം ച ദത്തവാന് കൃഷ്ണഃ സമുത്പാട്യ സ്വചക്രതഃ ||20||
ശങ്ഖം ച വരുണഃ ശക്തിം ദദൗ തസ്യൈ ഹുതാശനഃ
മാരുതോ ദത്തവാംശ്ചാപം ബാണപൂര്ണേ തഥേഷുധീ ||21||
വജ്രമിന്ദ്രഃ സമുത്പാട്യ കുലിശാദമരാധിപഃ|
ദദൗ തസ്യൈ സഹസ്രാക്ഷോ ഘണ്ടാമൈരാവതാദ്ഗജാത് ||22||
കാലദണ്ഡാദ്യമോ ദണ്ഡം പാശം ചാമ്ബുപതിര്ദദൗ|
പ്രജാപതിശ്ചാക്ഷമാലാം ദദൗ ബ്രഹ്മാ കമണ്ഡലം ||23||
സമസ്തരോമകൂപേഷു നിജ രശ്മീന് ദിവാകരഃ
കാലശ്ച ദത്തവാന് ഖഡ്ഗം തസ്യാഃ ശ്ചര്മ ച നിര്മലമ് ||24||
ക്ഷീരോദശ്ചാമലം ഹാരമ് അജരേ ച തഥാമ്ബരേ
ചൂഡാമണിം തഥാദിവ്യം കുണ്ഡലേ കടകാനിച ||25||
അര്ധചന്ദ്രം തധാ ശുഭ്രം കേയൂരാന് സര്വ ബാഹുഷു
നൂപുരൗ വിമലൗ തദ്വ ദ്ഗ്രൈവേയകമനുത്തമമ് ||26||
അങ്ഗുളീയകരത്നാനി സമസ്താസ്വങ്ഗുളീഷു ച
വിശ്വ കര്മാ ദദൗ തസ്യൈ പരശും ചാതി നിര്മലം ||27||
അസ്ത്രാണ്യനേകരൂപാണി തഥാஉഭേദ്യം ച ദംശനമ്|
അമ്ലാന പങ്കജാം മാലാം ശിരസ്യു രസി ചാപരാമ്||28||
അദദജ്ജലധിസ്തസ്യൈ പങ്കജം ചാതിശോഭനമ്|
ഹിമവാന് വാഹനം സിംഹം രത്നാനി വിവിധാനിച ||29||
ദദാവശൂന്യം സുരയാ പാനപാത്രം ദനാധിപഃ|
ശേഷശ്ച സര്വ നാഗേശോ മഹാമണി വിഭൂഷിതമ് ||30||
നാഗഹാരം ദദൗ തസ്യൈ ധത്തേ യഃ പൃഥിവീമിമാമ്|
അന്യൈരപി സുരൈര്ദേവീ ഭൂഷണൈഃ ആയുധൈസ്തഥാഃ ||31||
സമ്മാനിതാ നനാദോച്ചൈഃ സാട്ടഹാസം മുഹുര്മുഹു|
തസ്യാനാദേന ഘോരേണ കൃത്സ്ന മാപൂരിതം നഭഃ ||32||
അമായതാതിമഹതാ പ്രതിശബ്ദോ മഹാനഭൂത്|
ചുക്ഷുഭുഃ സകലാലോകാഃ സമുദ്രാശ്ച ചകമ്പിരേ ||33||
ചചാല വസുധാ ചേലുഃ സകലാശ്ച മഹീധരാഃ|
ജയേതി ദേവാശ്ച മുദാ താമൂചുഃ സിംഹവാഹിനീമ് ||34||
തുഷ്ടുവുര്മുനയശ്ചൈനാം ഭക്തിനമ്രാത്മമൂര്തയഃ|
ദൃഷ്ട്വാ സമസ്തം സംക്ഷുബ്ധം ത്രൈലോക്യമ് അമരാരയഃ ||35||
സന്നദ്ധാഖിലസൈന്യാസ്തേ സമുത്തസ്ഥുരുദായുദാഃ|
ആഃ കിമേതദിതി ക്രോധാദാഭാഷ്യ മഹിഷാസുരഃ ||36||
അഭ്യധാവത തം ശബ്ദമ് അശേഷൈരസുരൈര്വൃതഃ|
സ ദദര്ഷ തതോ ദേവീം വ്യാപ്തലോകത്രയാം ത്വിഷാ ||37||
പാദാക്രാന്ത്യാ നതഭുവം കിരീടോല്ലിഖിതാമ്ബരാമ്|
ക്ഷോഭിതാശേഷപാതാളാം ധനുര്ജ്യാനിഃസ്വനേന താമ് ||38||
ദിശോ ഭുജസഹസ്രേണ സമന്താദ്വ്യാപ്യ സംസ്ഥിതാമ്|
തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം തയാ ദേവ്യാ സുരദ്വിഷാം ||39||
ശസ്ത്രാസ്ത്രൈര്ഭഹുധാ മുക്തൈരാദീപിതദിഗന്തരമ്|
മഹിഷാസുരസേനാനീശ്ചിക്ഷുരാഖ്യോ മഹാസുരഃ ||40||
യുയുധേ ചമരശ്ചാന്യൈശ്ചതുരങ്ഗബലാന്വിതഃ|
രഥാനാമയുതൈഃ ഷഡ്ഭിഃ രുദഗ്രാഖ്യോ മഹാസുരഃ ||41||
അയുധ്യതായുതാനാം ച സഹസ്രേണ മഹാഹനുഃ|
പഞ്ചാശദ്ഭിശ്ച നിയുതൈരസിലോമാ മഹാസുരഃ ||42||
അയുതാനാം ശതൈഃ ഷഡ്ഭിഃര്ഭാഷ്കലോ യുയുധേ രണേ|
ഗജവാജി സഹസ്രൗഘൈ രനേകൈഃ പരിവാരിതഃ ||43||
വൃതോ രഥാനാം കോട്യാ ച യുദ്ധേ തസ്മിന്നയുധ്യത|
ബിഡാലാഖ്യോஉയുതാനാം ച പഞ്ചാശദ്ഭിരഥായുതൈഃ ||44||
യുയുധേ സംയുഗേ തത്ര രഥാനാം പരിവാരിതഃ|
അന്യേ ച തത്രായുതശോ രഥനാഗഹയൈര്വൃതാഃ ||45||
യുയുധുഃ സംയുഗേ ദേവ്യാ സഹ തത്ര മഹാസുരാഃ|
കോടികോടിസഹസ്ത്രൈസ്തു രഥാനാം ദന്തിനാം തഥാ ||46||
ഹയാനാം ച വൃതോ യുദ്ധേ തത്രാഭൂന്മഹിഷാസുരഃ|
തോമരൈര്ഭിന്ധിപാലൈശ്ച ശക്തിഭിര്മുസലൈസ്തഥാ ||47||
യുയുധുഃ സംയുഗേ ദേവ്യാ ഖഡ്ഗൈഃ പരസുപട്ടിസൈഃ|
കേചിച്ഛ ചിക്ഷിപുഃ ശക്തീഃ കേചിത് പാശാംസ്തഥാപരേ ||48||
ദേവീം ഖഡ്ഗപ്രഹാരൈസ്തു തേ താം ഹന്തും പ്രചക്രമുഃ|
സാപി ദേവീ തതസ്താനി ശസ്ത്രാണ്യസ്ത്രാണി ചണ്ഡികാ ||49||
ലീല യൈവ പ്രചിച്ഛേദ നിജശസ്ത്രാസ്ത്രവര്ഷിണീ|
അനായസ്താനനാ ദേവീ സ്തൂയമാനാ സുരര്ഷിഭിഃ ||50||
മുമോചാസുരദേഹേഷു ശസ്ത്രാണ്യസ്ത്രാണി ചേശ്വരീ|
സോஉപി ക്രുദ്ധോ ധുതസടോ ദേവ്യാ വാഹനകേസരീ ||51||
ചചാരാസുര സൈന്യേഷു വനേഷ്വിവ ഹുതാശനഃ|
നിഃശ്വാസാന് മുമുചേയാംശ്ച യുധ്യമാനാരണേஉമ്ബികാ||52||
ത ഏവ സധ്യസമ്ഭൂതാ ഗണാഃ ശതസഹസ്രശഃ|
യുയുധുസ്തേ പരശുഭിര്ഭിന്ദിപാലാസിപട്ടിശൈഃ ||53||
നാശയന്തോஉഅസുരഗണാന് ദേവീശക്ത്യുപബൃംഹിതാഃ|
അവാദയന്താ പടഹാന് ഗണാഃ ശങാം സ്തഥാപരേ ||54||
മൃദങ്ഗാംശ്ച തഥൈവാന്യേ തസ്മിന്യുദ്ധ മഹോത്സവേ|
തതോദേവീ ത്രിശൂലേന ഗദയാ ശക്തിവൃഷ്ടിഭിഃ||55||
ഖഡ്ഗാദിഭിശ്ച ശതശോ നിജഘാന മഹാസുരാന്|
പാതയാമാസ ചൈവാന്യാന് ഘണ്ടാസ്വനവിമോഹിതാന് ||56||
അസുരാന് ഭുവിപാശേന ബധ്വാചാന്യാനകര്ഷയത്|
കേചിദ് ദ്വിധാകൃതാ സ്തീക്ഷ്ണൈഃ ഖഡ്ഗപാതൈസ്തഥാപരേ ||57||
വിപോഥിതാ നിപാതേന ഗദയാ ഭുവി ശേരതേ|
വേമുശ്ച കേചിദ്രുധിരം മുസലേന ഭൃശം ഹതാഃ ||58||
കേചിന്നിപതിതാ ഭൂമൗ ഭിന്നാഃ ശൂലേന വക്ഷസി|
നിരന്തരാഃ ശരൗഘേന കൃതാഃ കേചിദ്രണാജിരേ ||59||
ശല്യാനുകാരിണഃ പ്രാണാന് മമുചുസ്ത്രിദശാര്ദനാഃ|
കേഷാഞ്ചിദ്ബാഹവശ്ചിന്നാശ്ചിന്നഗ്രീവാസ്തഥാപരേ ||60||
ശിരാംസി പേതുരന്യേഷാമ് അന്യേ മധ്യേ വിദാരിതാഃ|
വിച്ഛിന്നജജ്ഘാസ്വപരേ പേതുരുര്വ്യാം മഹാസുരാഃ ||61||
ഏകബാഹ്വക്ഷിചരണാഃ കേചിദ്ദേവ്യാ ദ്വിധാകൃതാഃ|
ഛിന്നേപി ചാന്യേ ശിരസി പതിതാഃ പുനരുത്ഥിതാഃ ||62||
കബന്ധാ യുയുധുര്ദേവ്യാ ഗൃഹീതപരമായുധാഃ|
നനൃതുശ്ചാപരേ തത്ര യുദ്ദേ തൂര്യലയാശ്രിതാഃ ||63||
കബന്ധാശ്ചിന്നശിരസഃ ഖഡ്ഗശക്യ്തൃഷ്ടിപാണയഃ|
തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി ഭാഷന്തോ ദേവീ മന്യേ മഹാസുരാഃ ||64||
പാതിതൈ രഥനാഗാശ്വൈഃ ആസുരൈശ്ച വസുന്ധരാ|
അഗമ്യാ സാഭവത്തത്ര യത്രാഭൂത് സ മഹാരണഃ ||65||
ശോണിതൗഘാ മഹാനദ്യസ്സദ്യസ്തത്ര വിസുസ്രുവുഃ|
മധ്യേ ചാസുരസൈന്യസ്യ വാരണാസുരവാജിനാമ് ||66||
ക്ഷണേന തന്മഹാസൈന്യമസുരാണാം തഥാஉമ്ബികാ|
നിന്യേ ക്ഷയം യഥാ വഹ്നിസ്തൃണദാരു മഹാചയമ് ||67||
സച സിംഹോ മഹാനാദമുത്സൃജന് ധുതകേസരഃ|
ശരീരേഭ്യോஉമരാരീണാമസൂനിവ വിചിന്വതി ||68||
ദേവ്യാ ഗണൈശ്ച തൈസ്തത്ര കൃതം യുദ്ധം തഥാസുരൈഃ|
യഥൈഷാം തുഷ്ടുവുര്ദേവാഃ പുഷ്പവൃഷ്ടിമുചോ ദിവി ||69||
ജയ ജയ ശ്രീ മാര്കണ്ഡേയ പുരാണേ സാവര്നികേ മന്വന്തരേ ദേവി മഹത്മ്യേ മഹിഷാസുരസൈന്യവധോ നാമ ദ്വിതീയോஉധ്യായഃ||
ആഹുതി
ഓം ഹ്രീം സാംഗായൈ സായുധായൈ സശക്തികായൈ സപരിവാരായൈ സവാഹനായൈ അഷ്ടാവിംശതി വര്ണാത്മികായൈ ലക്ശ്മീ ബീജാദിഷ്ടായൈ മഹാഹുതിം സമര്പയാമി നമഃ സ്വാഹാ |