ദേവീ അശ്വധാടീ (അമ്ബാ സ്തുതി)
(കാളിദാസ കൃതമ്)
ചെടീ ഭവന്നിഖില ഖെടീ കദംബവന വാടീഷു നാകി പടലീ
കൊടീര ചാരുതര കൊടീ മണീകിരണ കൊടീ കരംബിത പദാ |
പാടീരഗംധി കുചശാടീ കവിത്വ പരിപാടീമഗാധിപ സുതാ
ഘൊടീഖുരാദധിക ധാടീമുദാര മുഖ വീടീരസെന തനുതാമ് || 1 || ശാ. ||
ദ്വൈപായന പ്രഭൃതി ശാപായുധ ത്രിദിവ സൊപാന ധൂളി ചരണാ
പാപാപഹ സ്വമനു ജാപാനുലീന ജന താപാപനൊദ നിപുണാ |
നീപാലയാ സുരഭി ധൂപാലകാ ദുരിതകൂപാദുദന്ചയതുമാമ്
രൂപാധികാ ശിഖരി ഭൂപാല വംശമണി ദീപായിതാ ഭഗവതീ || 2 || ശാ. ||
യാളീഭി രാത്മതനുതാലീനകൃത്പ്രിയക പാളീഷു ഖെലതി ഭവാ
വ്യാളീ നകുല്യസിത ചൂളീ ഭരാ ചരണ ധൂളീ ലസന്മണിഗണാ |
യാളീ ഭൃതി ശ്രവസി താളീ ദളം വഹതി യാളീക ശൊഭി തിലകാ
സാളീ കരൊതു മമ കാളീ മനഃ സ്വപദ നാളീക സെവന വിധൗ || 3 || ശാ. ||
ബാലാമൃതാംശു നിഭ ഫാലാമനാ ഗരുണ ചെലാ നിതംബ ഫലകെ
കൊലാഹല ക്ഷപിത കാലാമരാകുശല കീലാല ശൊഷണ രവിഃ |
സ്ഥൂലാകുചെ ജലദ നീലാകചെ കലിത വീലാ കദംബ വിപിനെ
ശൂലായുധ പ്രണതി ശീലാ ദധാതു ഹൃദി ശൈലാധി രാജ തനയാ || 4 || ശാ. ||
കംബാവതീവ സവിഡംബാ ഗളെന നവ തുംബാഭ വീണ സവിധാ
ബിംബാധരാ വിനത ശംബായുധാദി നികുരുംബാ കദംബ വിപിനെ |
അംബാ കുരംഗ മദജംബാല രൊചി രിഹ ലംബാലകാ ദിശതു മെ
ശം ബാഹുലെയ ശശി ബിംബാഭി രാമ മുഖ സംബാധിതാ സ്തന ഭരാ || 5 || ശാ. ||
ദാസായമാന സുമഹാസാ കദംബവന വാസാ കുസുംഭ സുമനൊ
വാസാ വിപംചി കൃത രാസാ വിധൂത മധു മാസാരവിംദ മധുരാ |
കാസാര സൂന തതി ഭാസാഭിരാമ തനു രാസാര ശീത കരുണാ
നാസാ മണി പ്രവര ഭാസാ ശിവാ തിമിര മാസായെ ദുപരതിമ് || 6 || ശാ. ||
ന്യംകാകരെ വപുഷി കംകാള രക്ത പുഷി കംകാദി പക്ഷി വിഷയെ
ത്വം കാമനാ മയസി കിം കാരണം ഹൃദയ പംകാരി മെ ഹി ഗിരിജാമ് |
ശംകാശിലാ നിശിത ടംകായമാന പദ സംകാശമാന സുമനൊ
ഝംകാരി ഭൃംഗതതി മംകാനുപെത ശശി സംകാശ വക്ത്ര കമലാമ് || 7 || ശാ. ||
ജംഭാരി കുംഭി പൃഥു കുംഭാപഹാസി കുച സംഭാവ്യ ഹാര ലതികാ
രംഭാ കരീംദ്ര കര ദംഭാപഹൊരുഗതി ഡിംഭാനുരംജിത പദാ |
ശംഭാ ഉദാര പരിരംഭാംകുരത് പുലക ദംഭാനുരാഗ പിശുനാ
ശം ഭാസുരാഭരണ ഗുംഭാ സദാ ദിശതു ശുംഭാസുര പ്രഹരണാ || 8 || ശാ. ||
ദാക്ഷായണീ ദനുജ ശിക്ഷാ വിധൗ വികൃത ദീക്ഷാ മനൊഹര ഗുണാ
ഭിക്ഷാശിനൊ നടന വീക്ഷാ വിനൊദ മുഖി ദക്ഷാധ്വര പ്രഹരണാ |
വീക്ഷാം വിധെഹി മയി ദക്ഷാ സ്വകീയ ജന പക്ഷാ വിപക്ഷ വിമുഖീ
യക്ഷെശ സെവിത നിരാക്ഷെപ ശക്തി ജയ ലക്ഷാവധാന കലനാ || 9 || ശാ. ||
വംദാരു ലൊക വര സംധായിനീ വിമല കുംദാവദാത രദനാ
ബൃംദാരു ബൃംദ മണി ബൃംദാരവിംദ മകരംദാഭിഷിക്ത ചരണാ |
മംദാനിലാ കലിത മംദാര ദാമഭിരമംദാഭിരാമ മകുടാ
മംദാകിനീ ജവന ഭിംദാന വാചമരവിംദാനനാ ദിശതു മെ || 10 || ശാ. ||
യത്രാശയൊ ലഗതി തത്രാഗജാ ഭവതു കുത്രാപി നിസ്തുല ശുകാ
സുത്രാമ കാല മുഖ സത്രാസകപ്രകര സുത്രാണ കാരി ചരണാ |
ഛത്രാനിലാതിരയ പത്ത്രാഭിഭിരാമ ഗുണ മിത്രാമരീ സമ വധൂഃ
കു ത്രാസഹീന മണി ചിത്രാകൃതി സ്ഫുരിത പുത്രാദി ദാന നിപുണാ || 11 || ശാ. ||
കൂലാതിഗാമി ഭയ തൂലാവളിജ്വലനകീലാ നിജസ്തുതി വിധാ
കൊലാഹലക്ഷപിത കാലാമരീ കുശല കീലാല പൊഷണ രതാ |
സ്ഥൂലാകുചെ ജലദ നീലാകചെ കലിത ലീലാ കദംബ വിപിനെ
ശൂലായുധ പ്രണതി ശീലാ വിഭാതു ഹൃദി ശൈലാധിരാജ തനയാ || 12 || ശാ. ||
ഇന്ധാന കീര മണിബന്ധാ ഭവെ ഹൃദയബന്ധാ വതീവ രസികാ
സന്ധാവതീ ഭുവന സന്ധാരണെ പ്യമൃത സിന്ധാവുദാര നിലയാ |
ഗന്ധാനുഭാവ മുഹുരന്ധാലി പീത കച ബന്ധാ സമര്പയതു മെ
ശം ധാമ ഭാനുമപി രുന്ധാന മാശു പദ സന്ധാന മപ്യനുഗതാ || 13 || ശാ. ||