મૂક પંચ શતિ ૩ - સ્તુતિ શતકમ
પાણ્ડિત્યં પરમેશ્વરિ સ્તુતિવિધૌ નૈવાશ્રયન્તે ગિરાં
વૈરિઞ્ચાન્યપિ ગુમ્ફનાનિ વિગલદ્ગર્વાણિ શર્વાણિ તે |
સ્તોતું ત્વાં પરિફુલ્લનીલનલિનશ્યામાક્ષિ કામાક્ષિ માં
વાચાલીકુરુતે તથાપિ નિતરાં ત્વત્પાદસેવાદરઃ ||1||
તાપિઞ્છસ્તબકત્વિષે તનુભૃતાં દારિદ્ર્યમુદ્રાદ્વિષે
સંસારાખ્યતમોમુષે પુરરિપોર્વામાઙ્કસીમાજુષે |
કમ્પાતીરમુપેયુષે કવયતાં જિહ્વાકુટીં જગ્મુષે
વિશ્વત્રાણપુષે નમોஉસ્તુ સતતં તસ્મૈ પરંજ્યોતિષે ||2||
યે સન્ધ્યારુણયન્તિ શંકરજટાકાન્તારચન્રાર્ભકં
સિન્દૂરન્તિ ચ યે પુરન્દરવધૂસીમન્તસીમાન્તરે |
પુણ્ય.મ યે પરિપક્કયન્તિ ભજતાં કાઞ્ચીપુરે મામમી
પાયાસુઃ પરમેશ્વરપ્રણયિનીપાદોદ્ભવાઃ પાંસવઃ ||3||
કામાડમ્બરપૂરયા શશિરુચા કમ્રસ્મિતાનાં ત્વિષા
કામારેરનુરાગસિન્ધુમધિકં કલ્લોલિતં તન્વતી |
કામાક્ષીતિ સમસ્તસજ્જનનુતા કલ્યાણદાત્રી નૃણાં
કારુણ્યાકુલમાનસા ભગવતી કમ્પાતટે જૃમ્ભતે ||4||
કામાક્ષીણપરાક્રમપ્રકટનં સમ્ભાવયન્તી દૃશા
શ્યામા ક્ષીરસહોદરસ્મિતરુચિપ્રક્ષાલિતાશાન્તરા |
કામાક્ષીજનમૌલિભૂષણમણિર્વાચાં પરા દેવતા
કામાક્ષીતિ વિભાતિ કાપિ કરુણા કમ્પાતટિન્યાસ્તટે ||5||
શ્યામા કાચન ચન્દ્રિકા ત્રિભુવને પુણ્યાત્મનામાનને
સીમાશૂન્યકવિત્વવર્ષજનની યા કાપિ કાદમ્બિની |
મારારાતિમનોવિમોહનવિધૌ કાચિતત્તમઃકન્દલી
કામાક્ષ્યાઃ કરુણાકટાક્ષલહરી કામાય મે કલ્પતામ ||6||
પ્રૌઢધ્વાન્તકદમ્બકે કુમુદિનીપુણ્યાંકુરં દર્શયન
જ્યોત્સ્નાસંગમનેஉપિ કોકમિથુનં મિશ્રં સમુદ્ભાવયન |
કાલિન્દીલહરીદશાં પ્રકટયન્કમ્રાં નભસ્યદ્ભુતાં
કશ્ચિન્નેત્રમહોત્સવો વિજયતે કાઞ્ચીપુરે શૂલિનઃ ||7||
તન્દ્રાહીનતમાલનીલસુષમૈસ્તારુણ્યલીલાગૃહૈઃ
તારાનાથકિશોરલાઞ્છિતકચૈસ્તામ્રારવિન્દેક્ષણૈઃ |
માતઃ સંશ્રયતાં મનો મનસિજપ્રાગલ્ભ્યનાડિન્ધમૈઃ
કમ્પાતીરચરૈર્ઘનસ્તનભરૈઃ પુણ્યાઙ્કરૈઃ શાંકરૈઃ ||8||
નિત્યં નિશ્ચલતામુપેત્ય મરુતાં રક્ષાવિધિં પુષ્ણતી
તેજસ્સંચયપાટવેન કિરણાનુષ્ણદ્યુતેર્મુષ્ણતી |
કાઞ્ચીમધ્યગતાપિ દીપ્તિજનની વિશ્વાન્તરે જૃમ્ભતે
કાચિચ્ચિત્રમહો સ્મૃતાપિ તમસાં નિર્વાપિકા દીપિકા ||9||
કાન્તૈઃ કેશરુચાં ચયૈર્ભ્રમરિતં મન્દસ્મિતૈઃ પુષ્પિતં
કાન્ત્યા પલ્લવિતં પદામ્બુરુહયોર્નેત્રત્વિષા પત્રિતમ |
કમ્પાતીરવનાન્તરં વિદધતી કલ્યાણજન્મસ્થલી
કાઞ્ચીમધ્યમહામણિર્વિજયતે કાચિત્કૃપાકન્દલી ||10||
રાકાચન્દ્રસમાનકાન્તિવદના નાકાધિરાજસ્તુતા
મૂકાનામપિ કુર્વતી સુરધનીનીકાશવાગ્વૈભવમ |
શ્રીકાઞ્ચીનગરીવિહારરસિકા શોકાપહન્ત્રી સતામ
એકા પુણ્યપરમ્પરા પશુપતેરાકારિણી રાજતે ||11||
જાતા શીતલશૈલતઃ સુકૃતિનાં દૃશ્યા પરં દેહિનાં
લોકાનાં ક્ષણમાત્રસંસ્મરણતઃ સન્તાપવિચ્છેદિની |
આશ્ચર્યં બહુ ખેલનં વિતનુતે નૈશ્ચલ્યમાબિભ્રતી
કમ્પાયાસ્તટસીમ્નિ કાપિ તટિની કારુણ્યપાથોમયી ||12||
ઐક્યં યેન વિરચ્યતે હરતનૌ દમ્ભાવપુમ્ભાવુકે
રેખા યત્કચસીમ્નિ શેખરદશાં નૈશાકરી ગાહતે |
ઔન્નત્યં મુહુરેતિ યેન સ મહાન્મેનાસખઃ સાનુમાન
કમ્પાતીરવિહારિણા સશરણાસ્તેનૈવ ધામ્ના વયમ ||13||
અક્ષ્ણોશ્ચ સ્તનયોઃ શ્રિયા શ્રવણયોર્બાહ્વોશ્ચ મૂલં સ્પૃશન
ઉત્તંસેન મુખેન ચ પ્રતિદિનં દ્રુહ્યન્પયોજન્મને |
માધુર્યેણ ગિરાં ગતેન મૃદુના હંસાઙ્ગનાં હ્રેપયન
કાઞ્ચીસીમ્નિ ચકાસ્તિ કોஉપિ કવિતાસન્તાનબીજાઙ્કુરઃ ||14||
ખણ્ડં ચાન્દ્રમસં વતંસમનિશં કાઞ્ચીપુરે ખેલનં
કાલાયશ્છવિતસ્કરીં તનુરુચિં કર્ણજપે લોચને |
તારુણ્યોષ્મનખમ્પચં સ્તનભરં જઙ્ઘાસ્પૃશં કુન્તલં
ભાગ્યં દેશિકસંચિતં મમ કદા સમ્પાદયેદમ્બિકે ||15||
તન્વાનં નિજકેલિસૌધસરણિં નૈસર્ગિકીણાં ગિરાં
કેદારં કવિમલ્લસૂક્તિલહરીસસ્યશ્રિયાં શાશ્વતમ |
અંહોવઞ્ચનચુઞ્ચુ કિંચન ભજે કાઞ્ચીપુરીમણ્ડનં
પર્યાયચ્છવિ પાકશાસનમણેઃ પૌષ્પેષવં પૌરુષમ ||16||
આલોકે મુખપઙ્કજે ચ દધતી સૌધાકરીં ચાતુરીં
ચૂડાલંક્રિયમાણપઙ્કજવનીવૈરાગમપ્રક્રિયા |
મુગ્ધસ્મેરમુખી ઘન્સતનતટીમૂર્ચ્છાલમધ્યાઞ્ચિતા
કાઞ્ચીસીમનિ કામિની વિજયતે કાચિજ્જગન્મોહિની ||17||
યસ્મિન્નમ્બ ભવત્કટાક્ષરજની મન્દેஉપિ મન્દસ્મિત-
જ્યોત્સ્નાસંસ્નપિતા ભવત્યભિમુખી તં પ્રત્યહો દેહિનમ |
દ્રક્ષામાક્ષિકમાધુરીમદભરવ્રીડાકરી વૈખરી
કામાક્ષિ સ્વયમાતનોત્યભિસૃતિં વામેક્ષણેવ ક્ષણમ ||18||
કાલિન્દીજલકાન્તયઃ સ્મિતરુચિસ્વર્વાહિનીપાથસિ
પ્રૌઢધ્વાન્તરુચઃ સ્ફુટાધરમહોલૌહિત્યસન્ધ્યોદયે |
મણિક્યોપલકુણ્ડલાંશુશિખિનિ વ્યામિશ્રધૂમશ્રિયઃ
કલ્યાણૈકભુવઃ કટાક્ષસુષમાઃ કામાક્ષિ રાજન્તિ તે ||19||
કલકલરણત્કાઞ્ચી કાઞ્ચીવિભૂષણમાલિકા
કચભરલસચ્ચન્દ્રા ચન્દ્રાવતંસસધર્મિણી |
કવિકુલગિરઃ શ્રાવંશ્રાવં મિલત્પુલકાંકુરા
વિરચિતશિરઃકમ્પા કમ્પાતટે પરિશોભતે ||20||
સરસવચસાં વીચી નીચીભવન્મધુમાધુરી
ભરિતભુવના કીર્તિર્મૂર્તિર્મનોભવજિત્વરી |
જનનિ મનસો યોગ્યં ભોગ્યં નૃણાં તવ જાયતે
કથમિવ વિના કાઞ્ચીભૂષે કટાક્ષતરઙ્ગિતમ ||21||
ભ્રમરિતસરિત્કૂલો નીલોત્પલપ્રભયાஉஉભયા
નતજનતમઃખણ્ડી તુણ્ડીરસીમ્નિ વિજૃમ્ભતે |
અચલતપસામેકઃ પાકઃ પ્રસૂનશરાસન-
પ્રતિભટમનોહારી નારીકુલૈકશિખામણિઃ ||22||
મધુરવચસો મન્દસ્મેરા મતઙ્ગજગામિનઃ
તરુણિમજુષસ્તાપિચ્છાભાસ્તમઃપરિપન્થિનઃ |
કુચભરનતાઃ કુર્યુર્ભદ્રં કુરઙ્ગવિલોચનાઃ
કલિતકરુણાઃ કાઞ્ચીભાજઃ કપાલિમહોત્સવાઃ ||23||
કમલસુષમાક્ષ્યારોહે વિચક્ષણવીક્ષણાઃ
કુમુદસુકૃતક્રીડાચૂડાલકુન્તલબન્ધુરાઃ |
રુચિરરુચિભિસ્તાપિચ્છશ્રીપ્રપઞ્ચનચુઞ્ચવઃ
પુરવિજયિનઃ કમ્પાતીરે સ્ફુરન્તિ મનોરથાઃ ||24||
કલિતરતયઃ કાઞ્ચીલીલાવિધૌ કવિમણ્ડલી-
વચનલહરીવાસન્તીનાં વસન્તવિભૂતયઃ |
કુશલવિધયે ભૂયાસુર્મે કુરઙ્ગવિલોચનાઃ
કુસુમવિશિખારાતેરક્ષ્ણાં કુતૂહલવિભ્રમાઃ ||25||
કબલિતતમસ્કાણ્ડાસ્તુણ્ડીરમણ્ડલમણ્ડનાઃ
સરસિજવનીસન્તાનાનામરુન્તુદશેખરાઃ |
નયનસરણેર્નેદીયંસઃ કદા નુ ભવન્તિ મે
તરુણજલદશ્યામાઃ શમ્ભોસ્તપઃફલવિભ્રમાઃ ||26||
અચરમમિષું દીનં મીનધ્વજસ્ય મુખશ્રિયા
સરસિજભુવો યાનં મ્લાનં ગતેન ચ મઞ્જુના |
ત્રિદશસદસામન્નં ખિન્નં ગિરા ચ વિતન્વતી
તિલકયતિ સા કમ્પાતીરં ત્રિલોચનસુન્દરી ||27||
જનનિ ભુવને ચઙ્ક્રમ્યેஉહં કિયન્તમનેહસં
કુપુરુષકરભ્રષ્ટૈર્દુષ્ટૈર્ધનૈરુદરમ્ભરિઃ |
તરુણકરુણે તન્દ્રાશૂન્યે તરઙ્ગય લોચને
નમતિ મયિ તે કિંચિત્કાઞ્ચીપુરીમણિદીપિકે ||28||
મુનિજનમનઃપેટીરત્નં સ્ફુરત્કરુણાનટી-
વિહરણકલાગેહં કાઞ્ચીપુરીમણિભૂષણમ |
જગતિ મહતો મોહવ્યાધેર્નૃણાં પરમૌષધં
પુરહરદૃશાં સાફલ્યં મે પુરઃ પરિજૃમ્ભતામ ||29||
મુનિજનમોધામ્ને ધામ્ને વચોમયજાહ્નવી-
હિમગિરિતટપ્રાગ્ભારાયાક્ષરાય પરાત્મને |
વિહરણજુષે કાઞ્ચીદેશે મહેશ્વરલોચન-
ત્રિતયસરસક્રીડાસૌધાઙ્ગણાય નમો નમઃ ||30||
મરકતરુચાં પ્રત્યાદેશં મહેશ્વરચક્ષુષામ
અમૃતલહરીપૂરં પારં ભવાખ્યપયોનિધેઃ |
સુચરિતફલં કાઞ્ચીભાજો જનસ્ય પચેલિમં
હિમશિખરિણો વંશસ્યૈકં વતંસમુપાસ્મહે ||31||
પ્રણમનદિનારમ્ભે કમ્પાનદીસખિ તાવકે
સરસકવિતોન્મેષઃ પૂષા સતાં સમુદઞ્ચિતઃ |
પ્રતિભટમહાપ્રૌઢપ્રોદ્યત્કવિત્વકુમુદ્વતીં
નયતિ તરસા નિદ્રામુદ્રાં નગેશ્વરકન્યકે ||32||
શમિતજડિમારમ્ભા કમ્પાતટીનિકટેચરી
નિહતદુરિતસ્તોમા સોમાર્ધમુદ્રિતકુન્તલા |
ફલિતસુમનોવાઞ્છા પાઞ્ચાયુધી પરદેવતા
સફલયતુ મે નેત્રે ગોત્રેશ્વરપ્રિયનન્દિની ||33||
મમ તુ ધિષણા પીડ્યા જાડ્યાતિરેક કથં ત્વયા
કુમુદસુષમામૈત્રીપાત્રીવતંસિતકુન્તલામ |
જગતિ શમિતસ્તમ્ભાં કમ્પાનદીનિલયામસૌ
શ્રિયતિ હિ ગલત્તન્દ્રા ચન્દ્રાવતંસસધર્મિણીમ ||34||
પરિમલપરીપાકોદ્રેકં પયોમુચિ કાઞ્ચને
શિખરિણિ પુનર્દ્બૈધીભાવં શશિન્યરુણાતપમ |
અપિ ચ જનયન્કમ્બોર્લક્ષ્મીમનમ્બુનિ કોஉપ્યસૌ
કુસુમધનુષઃ કાઞ્ચીદેશે ચકાસ્તિ પરાક્રમઃ ||35||
પુરદમયિતુર્વામોત્સઙ્ગસ્થલેન રસજ્ઞયા
સરસકવિતાભાજા કાઞ્ચીપુરોદરસીમયા |
તટપરિસરૈર્નીહારાદ્રેર્વચોભિરકૃત્રિમૈઃ
કિમિવ ન તુલામસ્મચ્ચેતો મહેશ્વરિ ગાહતે ||36||
નયનયુગલીમાસ્માકીનાં કદા નુ ફલેગ્રહીં
વિદધતિ ગતૌ વ્યાકુર્વાણા ગજેન્દ્રચમત્ક્રિયામ |
મરતકરુચો માહેશાના ઘનસ્તનનમ્રિતાઃ
સુકૃતવિભવાઃ પ્રાઞ્ચઃ કાઞ્ચીવતંસધુરન્ધરાઃ ||37||
મનસિજયશઃપારમ્પર્યં મરન્દઝરીસુવાં
કવિકુલગિરાં કન્દં કમ્પાનદીતટમણ્ડનમ |
મધુરલલિતં મત્કં ચક્ષુર્મનીષિમનોહરં
પુરવિજયિનઃ સર્વસ્વં તત્પુરસ્કુરુતે કદા ||38||
શિથિલિતતમોલીલાં નીલારવિન્દવિલોચનાં
દહનવિલસત્ફાલાં શ્રીકામકોટિમુપાસ્મહે |
કરધૃતસચ્છૂલાં કાલારિચિત્તહરાં પરાં
મનસિજકૃપાલીલાં લોલાલકામલિકેક્ષણામ ||39||
કલાલીલાશાલા કવિકુલવચઃકૈરવવની-
શરજ્જ્યોત્સ્નાધારા શશધરશિશુશ્લાઘ્યમુકુટી |
પુનીતે નઃ કમ્પાપુલિનતટસૌહાર્દતરલા
કદા ચક્ષુર્માર્ગં કનકગિરિધાનુષ્કમહિષી ||40||
નમઃ સ્તાન્નમ્રેભ્યઃ સ્તનગરિમગર્વેણ ગુરુણા
દધાનેભ્યશ્ચૂડાભરણમમૃતસ્યન્દિ શિશિરમ |
સદા વાસ્તવેભ્યઃ સુવિધભુવિ કમ્પાખ્યસરિતે
યશોવ્યાપારેભ્યઃ સુકૃતવિભવેભ્યો રતિપતેઃ ||41||
અસૂયન્તી કાચિન્મરકતરુચો નાકિમુકુટી-
કદમ્બં ચુમ્બન્તી ચરણનખચન્દ્રાંશુપટલૈઃ |
તમોમુદ્રાં વિદ્રાવયતુ મમ કાઞ્ચીર્નિલયના
હરોત્સઙ્ગશ્રીમન્મણિગૃહમહાદીપકલિકા ||42||
અનાદ્યન્તા કાચિત્સુજનનયનાનન્દજનની
નિરુન્ધાના કાન્તિં નિજરુચિવિલાસૈર્જલમુચામ |
સ્મરારેસ્તારલ્યં મનસિ જનયન્તી સ્વયમહો
ગલત્કમ્પા શમ્પા પરિલસતિ કમ્પાપરિસરે ||43||
સુધાડિણ્ડીરશ્રીઃ સ્મિતરુચિષુ તુણ્ડીરવિષયં
પરિષ્કુર્વાણાસૌ પરિહસિતનીલોત્પલરુચિઃ |
સ્તનાભ્યામાનમ્રા સ્તબકયતુ મે કાઙ્ક્ષિતતરું
દૃશામૈશાનીનાં સુકૃતફલપાણ્ડિત્યગરિમા ||44||
કૃપાધારાદ્રોણી કૃપણધિષણાનાં પ્રણમતાં
નિહન્ત્રી સન્તાપં નિગમમુકુટોત્તંસકલિકા |
પરા કાઞ્ચીલીલાપરિચયવતી પર્વતસુતા
ગિરાં નીવી દેવી ગિરિશપરતન્ત્રા વિજયતે ||45||
કવિત્વશ્રીકન્દઃ સુકૃતપરિપાટી હિમગિરેઃ
વિધાત્રી વિશ્વેષાં વિષમશરવીરધ્વજપટી |
સખી કમ્પાનદ્યાઃ પદહસિતપાથોજયુગલી
પુરાણો પાયાન્નઃ પુરમથનસામ્રાજ્યપદવી ||46||
દરિદ્રાણા મધ્યે દરદલિતતાપિચ્છસુષમાઃ
સ્તનાભોગક્કાન્તાસ્તરુણહરિણાઙ્કાઙ્કિતકચાઃ |
હરાધીના નાનાવિબુધમુકુટીચુમ્બિતપદાઃ
કદા કમ્પાતીરે કથય વિહરામો ગિરિસુતે ||47||
વરીવર્તુ સ્થેમા ત્વયિ મમ ગિરાં દેવિ મનસો
નરીનર્તુ પ્રૌઢા વદનકમલે વાક્યલહરી |
ચરીચર્તુ પ્રજ્ઞાજનનિ જડિમાનઃ પરજને
સરીસર્તુ સ્વૈરં જનનિ મયિ કામાક્ષિ કરુણા ||48||
ક્ષણાત્તે કામાક્ષિ ભ્રમરસુષમાશિક્ષણગુરુઃ
કટાક્ષવ્યાક્ષેપો મમ ભવતુ મોક્ષાય વિપદામ |
નરીનર્તુ સ્વૈરં વચનલહરી નિર્જરપુરી-
સરિદ્વીચીનીચીકરણપટુરાસ્યે મમ સદા ||49||
પુરસ્તાન્મે ભૂયઃપ્રશમનપરઃ સ્તાન્મમ રુજાં
પ્રચારસ્તે કમ્પાતટવિહૃતિસમ્પાદિનિ દૃશોઃ |
ઇમાં યાચ્ઞામૂરીકુરુ સપદિ દૂરીકુરુ તમઃ-
પરીપાકં મત્કં સપદિ બુધલોકં ચ નય મામ ||50||
ઉદઞ્ચન્તી કાઞ્ચીનગરનિલયે ત્વત્કરુણયા
સમૃદ્ધા વાગ્ધાટી પરિહસિતમાધ્વી કવયતામ |
ઉપાદત્તે મારપ્રતિભટજટાજૂટમુકુટી-
કુટીરોલ્લાસિન્યાઃ શતમખતટિન્યા જયપટીમ ||51||
શ્રિયં વિદ્યાં દદ્યાજ્જનનિ નમતાં કીર્તિમમિતાં
સુપુત્રાન પ્રાદત્તે તવ ઝટિતિ કામાક્ષિ કરુણા |
ત્રિલોક્યામાધિક્યં ત્રિપુરપરિપન્થિપ્રણયિનિ
પ્રણામસ્ત્વત્પાદે શમિતદુરિતે કિં ન કુરુતે ||52||
મનઃસ્તમ્ભં સ્તમ્ભં ગમયદુપકમ્પં પ્રણમતાં
સદા લોલં નીલં ચિકુરજિતલોલમ્બનિકરમ |
ગિરાં દૂરં સ્મેરં ધૃતશશિકિશોરં પશુપતેઃ
દૃશાં યોગ્યં ભોગ્યં તુહિનગિરિભાગ્યં વિજયતે ||53||
ઘનશ્યામાન્કામાન્તકમહિષિ કામાક્ષિ મધુરાન
દૃશાં પાતાનેતાનમૃતજલશીતાનનુપમાન |
ભવોત્પાતે ભીતે મયિ વિતર નાથે દૃઢભવ-
ન્મનશ્શોકે મૂકે હિમગિરિપતાકે કરુણયા ||54||
નતાનાં મન્દાનાં ભવનિગલબન્ધાકુલધિયાં
મહાન્ધ્યાં રુન્ધાનામભિલષિતસન્તાનલતિકામ |
ચરન્તીં કમ્પાયાસ્તટભુવિ સવિત્રીં ત્રિજગતાં
સ્મરામસ્તાં નિત્યં સ્મરમથનજીવાતુકલિકામ ||55||
પરા વિદ્યા હૃદ્યાશ્રિતમદનવિદ્યા મરકત-
પ્રભાનીલા લીલાપરવશિતશૂલાયુધમનાઃ |
તમઃપૂરં દૂરં ચરણનતપૌરન્દરપુરી-
મૃગાક્ષી કામાક્ષી કમલતરલાક્ષી નયતુ મે ||56||
અહન્તાખ્યા મત્કં કબલયતિ હા હન્ત હરિણી
હઠાત્સંવિદ્રૂપં હરમહિષિ સસ્યાઙ્કુરમસૌ |
કટાક્ષવ્યાક્ષેપપ્રકટહરિપાષાણપટલૈઃ
ઇમામુચ્ચૈરુચ્ચાટય ઝટિતિ કામાક્ષિ કૃપયા ||57||
બુધે વા મૂકે વા તવ પતતિ યસ્મિન્ક્ષણમસૌ
કટાક્ષઃ કામાક્ષિ પ્રકટજડિમક્ષોદપટિમા |
કથંકારં નાસ્મૈ કરમુકુલચૂડાલમુકુટા
નમોવાકં બ્રૂયુર્નમુચિપરિપન્થિપ્રભૃતયઃ ||58||
પ્રતીચીં પશ્યામઃ પ્રકટરુચિનીવારકમણિ-
પ્રભાસધ્રીચીનાં પ્રદલિતષડાધારકમલામ |
ચરન્તીં સૌષુમ્ને પથિ પરપદેન્દુપ્રવિગલ-
ત્સુધાર્દ્રાં કામાક્ષીં પરિણતપરંજ્યોતિરુદયામ ||59||
જમ્ભારાતિપ્રભૃતિમુકુટીઃ પાદયોઃ પીઠયન્તી
ગુમ્ફાન્વાચાં કવિજનકૃતાન્સ્વૈરમારામયન્તી |
શમ્પાલક્ષ્મીં મણિગણરુચાપાટલૈઃ પ્રાપયન્તી
કમ્પાતીરે કવિપરિષદાં જૃમ્ભતે ભાગ્યસીમા ||60||
ચન્દ્રાપીડાં ચતુરવદનાં ચઞ્ચલાપાઙ્ગલીલાં
કુન્દસ્મેરાં કુચભરનતાં કુન્તલોદ્ધૂતભૃઙ્ગામ |
મારારાતેર્મદનશિખિનં માંસલં દીપયન્તીં
કામાક્ષીં તાં કવિકુલગિરાં કલ્પવલ્લીમુપાસે ||61||
કાલામ્ભોદપ્રકરસુષમાં કાન્તિભિસ્તિર્જયન્તી
કલ્યાણાનામુદયસરણિઃ કલ્પવલ્લી કવીનામ |
કન્દર્પારેઃ પ્રિયસહચરી કલ્મષાણાં નિહન્ત્રી
કાઞ્ચીદેશં તિલકયતિ સા કાપિ કારુણ્યસીમા ||62||
ઊરીકુર્વન્નુરસિજતટે ચાતુરીં ભૂધરાણાં
પાથોજાનાં નયનયુગલે પરિપન્થ્યં વિતન્વન |
કમ્પાતીરે વિહરતિ રુચા મોઘયન્મેઘશૈલીં
કોકદ્વેષં શિરસિ કલયન્કોஉપિ વિદ્યાવિશેષઃ ||63||
કાઞ્ચીલીલાપરિચયવતી કાપિ તાપિચ્છલક્ષ્મીઃ
જાડ્યારણ્યે હુતવહશિખા જન્મભૂમિઃ કૃપાયાઃ |
માકન્દશ્રીર્મધુરકવિતાચાતુરી કોકિલાનાં
માર્ગે ભૂયાન્મમ નયનયોર્માન્મથી કાપિ વિદ્યા ||64||
સેતુર્માતર્મરતકમયો ભક્તિભાજાં ભવાબ્ધૌ
લીલાલોલા કુવલયમયી માન્મથી વૈજયન્તી |
કાઞ્ચીભૂષા પશુપતિદૃશાં કાપિ કાલાઞ્જનાલી
મત્કં દુઃખં શિથિલયતુ તે મઞ્જુલાપાઙ્ગમાલા ||65||
વ્યાવૃણ્વાનાઃ કુવલયદલપ્રક્રિયાવૈરમુદ્રાં
વ્યાકુર્વાણા મનસિજમહારાજસામ્રાજ્યલક્ષ્મીમ |
કાઞ્ચીલીલાવિહૃતિરસિકે કાઙ્ક્ષિતં નઃ ક્રિયાસુઃ
બન્ધચ્છેદે તવ નિયમિનાં બદ્ધદીક્ષાઃ કટાક્ષાઃ ||66||
કાલામ્ભોદે શશિરુચિ દલં કૈતકં દર્શયન્તી
મધ્યેસૌદામિનિ મધુલિહાં માલિકાં રાજયન્તી |
હંસારાવં વિકચકમલે મઞ્જુમુલ્લાસયન્તી
કમ્પાતીરે વિલસતિ નવા કાપિ કારુણ્યલક્ષ્મીઃ ||67||
ચિત્રં ચિત્રં નિજમૃદુતયા ભર્ત્સયન્પલ્લવાલીં
પુંસાં કામાન્ભુવિ ચ નિયતં પૂરયન્પુણ્યભાજામ |
જાતઃ શૈલાન્ન તુ જલનિધેઃ સ્વૈરસંચારશીલઃ
કાઞ્ચીભૂષા કલયતુ શિવં કોஉપિ ચિન્તામણિર્મે ||68||
તામ્રામ્ભોજં જલદનિકટે તત્ર બન્ધૂકપુષ્પં
તસ્મિન્મલ્લીકુસુમસુષમાં તત્ર વીણાનિનાદમ |
વ્યાવૃન્વાના સુકૃતલહરી કાપિ કાઞ્ચિનગર્યામ
ઐશાની સા કલયતિતરામૈન્દ્રજાલં વિલાસમ ||69||
આહારાંશં ત્રિદશસદસામાશ્રયે ચાતકાનામ
આકાશોપર્યપિ ચ કલયન્નાલયં તુઙ્ગમેષામ |
કમ્પાતીરે વિહરતિતરાં કામધેનુઃ કવીનાં
મન્દસ્મેરો મદનનિગમપ્રક્રિયાસમ્પ્રદાયઃ ||70||
આર્દ્રીભૂતૈરવિરલકૃપૈરાત્તલીલાવિલાસૈઃ
આસ્થાપૂર્ણૈરધિકચપલૈરઞ્ચિતામ્ભોજશિલ્પૈઃ |
કાન્તૈર્લક્ષ્મીલલિતભવનૈઃ કાન્તિકૈવલ્યસારૈઃ
કાશ્મલ્યં નઃ કબલયતુ સા કામકોટી કટાક્ષૈઃ ||71||
આધૂન્વન્ત્યૈ તરલનયનૈરાઙ્ગજીં વૈજયન્તીમ
આનન્દિન્યૈ નિજપદજુષામાત્તકાઞ્ચીપુરાયૈ |
આસ્માકીનં હૃદયમખિલૈરાગમાનાં પ્રપઞ્ચૈઃ
આરાધ્યાયૈ સ્પૃહયતિતરામદિમાયૈ જનન્યૈ ||72||
દૂરં વાચાં ત્રિદશસદસાં દુઃખસિન્ધોસ્તરિત્રં
મોહક્ષ્વેલક્ષિતિરુહવને ક્રૂરધારં કુઠારમ |
કમ્પાતીરપ્રણયિ કવિભિર્વર્ણિતોદ્યચ્ચરિત્રં
શાન્ત્યૈ સેવે સકલવિપદાં શાંકરં તત્કલત્રમ ||73||
ખણ્ડીકૃત્ય પ્રકૃતિકુટિલં કલ્મષં પ્રાતિભશ્રી-
શુણ્ડીરત્વં નિજપદજુષાં શૂન્યતન્દ્રં દિશન્તી |
તુણ્ડીરાખ્યૈ મહતિ વિષયે સ્વર્ણવૃષ્ટિપ્રદાત્રી
ચણ્ડી દેવી કલયતિ રતિં ચન્દ્રચૂડાલચૂડે ||74||
યેન ખ્યાતો ભવતિ સ ગૃહી પૂરુષો મેરુધન્વા
યદ્દૃક્કોણે મદનનિગમપ્રાભવં બોભવીતિ |
યત્પ્રીત્યૈવ ત્રિજગદધિપો જૃમ્ભતે કિમ્પચાનઃ
કમ્પાતીરે સ જયતિ મહાન્કશ્ચિદોજોવિશેષઃ ||75||
ધન્યા ધન્યા ગતિરિહ ગિરાં દેવિ કામાક્ષિ યન્મે
નિન્દ્યાં ભિન્દ્યાત્સપદિ જડતાં કલ્મષાદુન્મિષન્તીમ |
સાધ્વી માધ્વીરસમધુરતાભઞ્જિની મઞ્જુરીતિઃ
વાણીવેણી ઝટિતિ વૃણુતાત્સ્વર્ધુનીસ્પર્ધિની મામ ||76||
યસ્યા વાટી હૃદયકમલં કૌસુમી યોગભાજાં
યસ્યાઃ પીઠી સતતશિશિરા શીકરૈર્માકરન્દૈઃ |
યસ્યાઃ પેટી શ્રુતિપરિચલન્મૌલિરત્નસ્ય કાઞ્ચી
સા મે સોમાભરણમહિષી સાધયેત્કાઙ્ક્ષિતાનિ ||77||
એકા માતા સકલજગતામીયુષી ધ્યાનમુદ્રામ
એકામ્રાધીશ્વરચરણયોરેકતાનાં સમિન્ધે |
તાટઙ્કોદ્યન્મણિગણરુચા તામ્રકર્ણપ્રદેશા
તારુણ્યશ્રીસ્તબકિતતનુસ્તાપસી કાપિ બાલા ||78||
દન્તાદન્તિપ્રકટનકરી દન્તિભિર્મન્દયાનૈઃ
મન્દારાણાં મદપરિણતિં મથ્નતી મન્દહાસૈઃ |
અઙ્કૂરાભ્યાં મનસિજતરોરઙ્કિતોરાઃ કુચાભ્યા-
મન્તઃકાઞ્ચિ સ્ફુરતિ જગતામાદિમા કાપિ માતા ||79||
ત્રિયમ્બકકુટુમ્બિનીં ત્રિપુરસુન્દરીમિન્દિરાં
પુલિન્દપતિસુન્દરીં ત્રિપુરભૈરવીં ભારતીમ |
મતઙ્ગકુલનાયિકાં મહિષમર્દનીં માતૃકાં
ભણન્તિ વિબુધોત્તમા વિહૃતિમેવ કામાક્ષિ તે ||80||
મહામુનિમનોનટી મહિતરમ્યકમ્પાતટી-
કુટીરકવિહારિણી કુટિલબોધસંહારિણી |
સદા ભવતુ કામિની સકલદેહિનાં સ્વામિની
કૃપાતિશયકિંકરી મમ વિભૂતયે શાંકરી ||81||
જડાઃ પ્રકૃતિનિર્ધના જનવિલોચનારુન્તુદા
નરા જનનિ વીક્ષણં ક્ષણમવાપ્ય કામાક્ષિ તે |
વચસ્સુ મધુમાધુરીં પ્રકટયન્તિ પૌરન્દરી-
વિભૂતિષુ વિડમ્બનાં વપુષિ માન્મથીં પ્રક્રિયામ ||82||
ઘન્સતનતટસ્ફુટસ્ફુરિતકઞ્ચુલીચઞ્ચલી-
કૃતત્રિપુરશાસના સુજનશીલિતોપાસના |
દૃશોઃ સરણિમશ્નુતે મમ કદા નુ કાઞ્ચીપુરે
પરા પરમયોગિનાં મનસિ ચિત્કુલા પુષ્કલા ||83||
કવીન્દ્રહૃદયેચરી પરિગૃહીતકાઞ્ચીપુરી
નિરૂઢકરુણાઝરી નિખિલલોકરક્ષાકરી |
મનઃપથદવીયસી મદનશાસનપ્રેયસી
મહાગુણગરીયસી મમ દૃશોஉસ્તુ નેદીયસી ||84||
ધનેન ન રમામહે ખલજનાન્ન સેવામહે
ન ચાપલમયામહે ભવભયાન્ન દૂયામહે |
સ્થિરાં તનુમહેતરાં મનસિ કિં ચ કાઞ્ચીરત-
સ્મરાન્તકકુટુમ્બિનીચરણપલ્લવોપાસનામ ||85||
સુરાઃ પરિજના વપુર્મનસિજાય વૈરાયતે
ત્રિવિષ્ટપનિતમ્બિનીકુચતટી ચ કેલીગિરિઃ |
ગિરઃ સુરભયો વયસ્તરુણિમા દરિદ્રસ્ય વા
કટાક્ષસરણૌ ક્ષણં નિપતિતસ્ય કામાક્ષિ તે ||86||
પવિત્રય જગત્ત્રયીવિબુધબોધજીવાતુભિઃ
પુરત્રયવિમર્દિનઃ પુલકકઞ્ચુલીદાયિભિઃ |
ભવક્ષયવિચક્ષણૈર્વ્યસનમોક્ષણૈર્વીક્ષણૈઃ
નિરક્ષરશિરોમણિં કરુણયૈવ કામાક્ષિ મામ ||87||
કદા કલિતખેલનાઃ કરુણયૈવ કાઞ્ચીપુરે
કલાયમુકુલત્વિષઃ શુભકદમ્બપૂર્ણાઙ્કુરાઃ |
પયોધરભરાલસાઃ કવિજનેષુ તે બન્ધુરાઃ
પચેલિમકૃપારસા પરિપતન્તિ માર્ગે દૃશોઃ ||88||
અશોધ્યમચલોદ્ભવં હૃદયનન્દનં દેહિનામ
અનર્ઘમધિકાઞ્ચિ તત્કિમપિ રત્નમુદ્દ્યોતતે |
અનેન સમલંકૃતા જયતિ શઙ્કરાઙ્કસ્થલી
કદાસ્ય મમ માનસં વ્રજતિ પેટિકાવિભ્રમમ ||89||
પરામૃતઝરીપ્લુતા જયતિ નિત્યમન્તશ્ચરી
ભુવામપિ બહિશ્ચરી પરમસંવિદેકાત્મિકા |
મહદ્ભિરપરોક્ષિતા સતતમેવ કાઞ્ચીપુરે
મમાન્વહમહંમતિર્મનસિ ભાતુ માહેશ્વરી ||90||
તમોવિપિનધાવિનં સતતમેવ કાઞ્ચીપુરે
વિહારરસિકા પરા પરમસંવિદુર્વીરુહે |
કટાક્ષનિગલૈર્દૃઢં હૃદયદુષ્ટદન્તાવલં
ચિરં નયતુ મામકં ત્રિપુરવૈરિસીમન્તિની ||91||
ત્વમેવ સતિ ચણ્ડિકા ત્વમસિ દેવિ ચામુણ્ડિકા
ત્વમેવ પરમાતૃકા ત્વમપિ યોગિનીરૂપિણી |
ત્વમેવ કિલ શામ્ભવી ત્વમસિ કામકોટી જયા
ત્વમેવ વિજયા ત્વયિ ત્રિજગદમ્બ કિં બ્રૂમહે ||92||
પરે જનનિ પાર્વતિ પ્રણતપાલિનિ પ્રાતિભ-
પ્રદાત્રિ પરમેશ્વરિ ત્રિજગદાશ્રિતે શાશ્વતે |
ત્રિયમ્બકકુટુમ્બિનિ ત્રિપદસઙ્ગિનિ ત્રીક્ષણે
ત્રિશક્તિમયિ વીક્ષણં મયિ નિધેહિ કામાક્ષિ તે ||93||
મનોમધુકરોત્સવં વિદધતી મનીષાજુષાં
સ્વયમ્પ્રભવવૈખરીવિપિનવીથિકાલમ્બિની |
અહો શિશિરિતા કૃપામધુરસેન કમ્પાતટે
ચરાચરવિધાયિની ચલતિ કાપિ ચિન્મઞ્જરી ||94||
કલાવતિ કલાભૃતો મુકુટસીમ્નિ લીલાવતિ
સ્પૃહાવતિ મહેશ્વરે ભુવનમોહને ભાસ્વતિ |
પ્રભાવતિ રમે સદા મહિતરૂપશોભાવતિ
ત્વરાવતિ પરે સતાં ગુરુકૃપામ્બુધારાવતિ ||95||
ત્વયૈવ જગદમ્બયા ભુવનમણ્ડલં સૂયતે
ત્વયૈવ કરુણાર્દ્રયા તદપિ રક્ષણં નીયતે |
ત્વયૈવ ખરકોપયા નયનપાવકે હૂયતે
ત્વયૈવ કિલ નિત્યયા જગતિ સન્તતં સ્થીયતે ||96||
ચરાચરજગન્મયીં સકલહૃન્મયીં ચિન્મયીં
ગુણત્રયમયીં જગત્ત્રયમયીં ત્રિધામામયીમ |
પરાપરમયીં સદા દશદિશાં નિશાહર્મયીં
પરાં સતતસન્મયીં મનસિ ચિન્મયીં શીલયે ||97||
જય જગદમ્બિકે હરકુટુમ્બિનિ વક્ત્રરુચા
જિતશરદમ્બુજે ઘનવિડમ્બિનિ કેશરુચા |
પરમવલમ્બનં કુરુ સદા પરરૂપધરે
મમ ગતસંવિદો જડિમડમ્બરતાણ્ડવિનઃ ||98||
ભુવનજનનિ ભૂષાભૂતચન્દ્રે નમસ્તે
કલુષશમનિ કમ્પાતીરગેહે નમસ્તે |
નિખિલનિગમવેદ્યે નિત્યરૂપે નમસ્તે
પરશિવમયિ પાશચ્છેદહસ્તે નમસ્તે ||99||
ક્વણત્કાઞ્ચી કાઞ્ચીપુરમણિવિપઞ્ચીલયઝરી-
શિરઃકમ્પા કમ્પાવસતિરનુકમ્પાજલનિધિઃ |
ઘનશ્યામા શ્યામા કઠિનકુચસીમા મનસિ મે
મૃગાક્ષી કામાક્ષી હરનટનસાક્ષી વિહરતાત ||100||
સમરવિજયકોટી સાધકાનન્દધાટી
મૃદુગુણપરિપેટી મુખ્યકાદમ્બવાટી |
મુનિનુતપરિપાટી મોહિતાજાણ્ડકોટી
પરમશિવવધૂટી પાતુ માં કામકોટી ||101||
ઇમં પરવરપ્રદં પ્રકૃતિપેશલં પાવનં
પરાપરચિદાકૃતિપ્રકટનપ્રદીપાયિતમ |
સ્તવં પઠતિ નિત્યદા મનસિ ભાવયન્નમ્બિકાં
જપૈરલમલં મખૈરધિકદેહસંશોષણૈઃ ||102||
|| ઇતિ સ્તુતિશતકં સમ્પૂર્ણમ ||